Het einde van het jaar nodigt uit tot beschouwing en terugblik, ook bij het Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod. In deze longread kijken zes sleutelfiguren binnen de stichting terug op 2024 vanuit hun specialisatie en positie bij het VOC.
Luister je liever dan dat je leest? Luister dan naar de nieuwste High Tea Potcast aflevering 93 met gast Mauro Picavet met daarin een terugblik op 2024.
Lange adem en liefde – Derrick Bergman
Het VOC is opgericht in januari 2009, een paar weken na het Cannabis Tribunaal in Nieuwspoort, Den Haag. 2024 was dus een lustrumjaar, maar we hebben ons vijftienjarig bestaan niet gevierd. Daarvoor was, en is, er teveel werk aan de winkel. Het cannabisverbod geldt nog steeds in Nederland, al komt het steeds meer onder druk te staan. Dat blijkt nationaal uit het wietexperiment, waarover de bijdrage van Jef Martens aan deze longread gaat. En het blijkt internationaal uit de decriminalisering van cannabis in Duitsland in het afgelopen jaar.
Er is van alles op en aan te merken op de Duitse cannabiswet, maar het is hoe dan ook een mijlpaal en een potentiële gamechanger voor Europa. En ook als de Duitse christendemocraten de verkiezingen in februari zouden winnen, lijkt de kans minimaal dat het hen lukt de decriminalisering terug te draaien. Voor een coalitie zónder de extreemrechtse AfD hebben ze namelijk minimaal één van de partijen nodig uit de “verkeerslichtcoalitie” die deze historische stap heeft genomen. Die partijen zullen niet akkoord gaan met een terugkeer naar het cannabisverbod.
Voor het VOC was de campagne cannabis en verkeer in 2024 heel belangrijk; Erik van der Vlist wijdt er zijn bijdrage aan. Zijn inzet voor de VOC cannabis en verkeer werkgroep is fenomenaal en dat geldt evenzeer voor Jef Martens. Bekijk vooral de vernieuwde website www.cannabisenverkeer.nl als je dat nog niet hebt gedaan. Alle 567 coffeeshops ontvingen dit jaar een doosje met posters en flyers van de campagne.
Alle 567 coffeeshops ontvingen dit jaar een doosje met posters en flyers van de campagne
Deze mega mailing was mogelijk door donaties van zes coffeeshopbonden en een aantal individuele ondernemers. Veel dank dus aan stichting Maatschappij & Cannabis, Platform Cannabisondernemingen Nederland (PCN), Bond van Cannabis Detaillisten (BCD), Verenigde Coffeeshops Eindhoven (VCE), Actieve Coffeeshops Breda (ABC), Vereniging De Achterdeur en Team Haarlemse Coffeeshopondernemers. Coffeeshops die extra flyers willen hebben kunnen mailen naar info@voc-nederland.org.
Een kerntaak van het VOC blijft het verspreiden van feitelijke correcte informatie over cannabis richting politici, bestuurders, media en het algemene publiek. Ik heb dit jaar weer een groot aantal journalisten, studenten en collega activisten uit het buitenland gesproken en hen waar gewenst en mogelijk met anderen in contact gebracht. Mensen, organisaties en netwerken met elkaar verbinden is cruciaal voor het VOC; we heten niet voor niets verbond.
Twee media optredens springen er voor mij uit in 2024. Ten eerste het interview dat ik samen met Mossy Giant en Stefan van Swieten in Barcelona gaf aan High Times hoofdredacteur Ellen Holland, over het project The Grand History of Cannabis. Haar reportage is hier terug te lezen. Ik kijk ook met plezier terug op het Radio 1 programma VROEG!, waar ik op 11 december samen met PCN woordvoerder en coffeeshopondernemer Hein Schafrat een uur te gast was. De uitzending is hier terug te luisteren.
Houd zaterdag 1 november 2025 vrij in je agenda, want op die dag demonstreren we in Den Haag voor onze rechten als cannabisconsumenten en thuistelers.
Vijftien jaar VOC heeft me veel gebracht en veel geleerd. Dat de strijd voor legalisering van de cannabisplant een zaak van lange adem is. En dat liefde bij die strijd centraal moet staan om effectief te kunnen zijn. Ik wil iedereen bedanken die in het afgelopen jaar mee heeft geholpen met het VOC en onze strijd voor opheffing van het cannabisverbod. Houd zaterdag 1 november 2025 vrij in je agenda, want op die dag demonstreren we in Den Haag voor onze rechten als cannabisconsumenten en thuistelers.
Veel gezondheid, geluk en goed weer gewenst in het nieuwe jaar,
Derrick Bergman
Voorzitter stichting VOC
Super trots – Mauro Picavet
Ik denk dat we terug kunnen blikken op een bijzonder jaar, waarin we naast de Cannabis en Verkeer campagne, voor het eerst ook aan mochten schuiven bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Een nieuwe milestone voor de stichting, waar ik super trots op ben!
Mauro Picavet
Secretaris stichting VOC
Meer discipline en meer impact – Robin
Het jaar 2024 markeerde een belangrijke verandering in hoe wij binnen het VOC onze vergaderingen organiseren. Waar eerdere bijeenkomsten nog wel eens chaotisch verliepen (lange uitweidingen, nieuwe onderwerpen die ter plekke werden ingebracht, en vergaderingen die regelmatig pas rond middernacht eindigden), besloten we dit jaar te focussen op meer structuur en efficiëntie.
Met mijn aanstelling als vergadervoorzitter in januari hebben we duidelijke doelen gesteld
Met mijn aanstelling als vergadervoorzitter in januari hebben we duidelijke doelen gesteld: vergaderingen zouden niet langer dan anderhalf uur moeten duren en de agenda werd leidend. Deze aanpak heeft niet alleen gezorgd voor meer discipline, maar ook voor meer impact. Discussies blijven scherp, besluiten worden sneller genomen, en de effectiviteit van onze stichting is toegenomen.
Wat ik persoonlijk fijn vind is dat deze nieuwe werkwijze de sfeer niet heeft aangetast, eerder misschien zelfs verbeterd. De bekende gezelligheid en passie voor ons gezamenlijke doel blijven onveranderd, terwijl we nu met meer focus opereren. Een vergadering die vroeger wel eens kon uitlopen tot bijna middernacht, is nu vaak voor tienen afgelopen; mét behoud van alle noodzakelijke inhoud én ruimte voor sociaal contact achteraf.
Het succes van deze aanpak geeft vertrouwen voor 2025. Mijn ambitie voor het komende jaar is om deze efficiëntie verder te verfijnen (op naar de anderhalf uur), zodat we als VOC nóg beter voorbereid zijn om onze missie te verwezenlijken. Samen kunnen we het verschil maken, en dat begint bij een vergadering die zowel productief als inspirerend is.
Robin
Vergadervoorzitter stichting VOC
Open en genuanceerd debat – Erik van der Vlist
In 2024 heeft de cannabis en verkeer werkgroep zich onderscheiden door belangrijke stappen te zetten richting bewustwording van de moeizame relatie tussen cannabisgebruik en verkeersveiligheid. De lancering van de nieuwe campagne dit jaar met de duizenden folders, posters én de videoserie Dossier THC (“De THC Affaire”) op www.cannabisenverkeer.nl markeert een belangrijke mijlpaal. De campagne zal hopelijk verder bijdragen aan het aanwakkeren van publieke en politieke interesse in dit urgente thema.
Hoewel het brede maatschappelijke debat nog moet plaatsvinden, hebben onze activiteiten in 2024 het fundament gelegd voor deze discussie. Door wetenschappelijke inzichten, juridische vraagstukken en praktijkvoorbeelden toegankelijk te maken, hebben we complexe informatie vertaald naar een begrijpelijke context voor het publiek.
Onze inzet in 2024 heeft vooral laten zien dat er nog veel werk aan de winkel is. We hopen dat de campagne, samen met onze voortdurende voorlichting, de katalysator zal zijn voor een open en genuanceerd debat in de komende jaren. Dit debat zal cruciaal zijn om beleidsvorming over verkeersveiligheid te verbeteren in een tijd waarin cannabisgebruik steeds meer genormaliseerd wordt.
Met trots kijk ik terug op 2024 als een jaar waarin we grote stappen hebben gezet om dit belangrijke onderwerp op de agenda te krijgen.
Erik van der Vlist
Werkgroep Cannabis en Verkeer stichting VOC
Het jaar van het populisme en van het amateurisme – JLAM Roozen
Het jaar 2024 zal de geschiedenis in gaan als het jaar van het populisme én van het amateurisme. Voor het cannabisdossier betekent dit vooralsnog een periode van dood water. En ja, hoe kwam dit rariteitenkabinet ook al weer tot stand?
De kwestie Yesilgöz
Kort samengevat: allereerst door de op leugens gebaseerde val van Rutte IV met als nieuwe lijstrekker Dilan Yesilgöz, ex vluchtelinge, via gezinsherenging in Nederland gekomen maar zich ontpoppend als fanatiek campagnevoerder op het thema “stop de asielcrisis”. Ze bleek daarbij evenwel niet te beseffen dat de kiezer altijd liever écht dan light wil en dan ook nu dus zou kunnen kiezen voor Wilders met zijn “strengste asielbeleid ooit!”
Wat op deze startersfout volgde was ronduit een strategische blunder. Uit afkeer van “links” verklaarde ze -tegen de traditionele VVD beginselen in- best wel te geloven in een eventuele coalitie met de PVV. De voor de kiezer tot dan toe mogelijk nog morele (en strategische) drempel verdween daar mee: Wilders werd na twintig jaar ballingschap op slag salonfähig.
Wilders werd na twintig jaar ballingschap op slag salonfähig
Een verpletterende overwinning voor deze partijloze solist was het gevolg. Daarbij helaas argeloos dan wel lui gesteund door de meeste media die de campagne tot op het laatst versloegen als een voetbalwedstrijd met uitsluitend oog voor de potentiële winnaar. Een totale ontwrichting van het politieke landschap!
Yesilgöz moest dus even slikken. Ze wilde aanvankelijk de PVV formeel slechts gedogen maar koos toch al snel eieren voor haar geld. Met Wilders regeren betekende immers voor haar eigen achterban als resultaat dat de hogere inkomens en het bedrijfsleven bij bezuinigingen gespaard zouden blijven. Terwijl tegelijkertijd de mensen met lage-en middeninkomens naïef konden denken dat het er ook voor hen materieel een stuk beter zou gaan uitzien.
Want koelbloedig opererend beloofde Wilders onder meer afschaffing van het eigen risico, een verhoging van het minimumloon, de bevriezing van de huren, en stoppen met de marktwerking in de zorg. Eenmaal aan de macht echter liet Wilders al zijn beloftes over “bestaanszekerheid” in rap tempo schieten. Hij leverde al zijn sociaaleconomische thema’s vlotjes in om in ruil daarvoor de kans te krijgen het door hem geproclameerde “strengste asielbeleid ooit” te verwezenlijken.
Hij (Wilders) had daarbij echter ook nog eens, zo bleek al gauw, een dubbele agenda
Hij had daarbij echter ook nog eens, zo bleek al gauw, een dubbele agenda. Oplossing van de beweerde asielcrisis was nou ook weer niet de bedoeling. Immers, was dat doel eenmaal bereikt, dan was er bij de stembus geen weg meer open naar een autocratische positie zoals zijn vriend Orban in Hongarije had verworven. Zijn streven was dan ook gericht op continuering van de crisis.
Dus het ging al gauw om drastisch bezuinigingen op IND en COA, het in stand houden van Ter Apel als centrum van overlast, het intrekken van de effectieve spreidingswet, het op straat zetten van psychiatrisch belaste asielzoekers, die daardoor snel gevaar zouden opleveren en het stop zetten van de bed-bad-brood-regeling met ook al weer als beoogd effect de toenemende overlast op straat. “Kijk toch eens, hoe ernstig die crisis is!” Een en ander voor de bühne gecamoufleerd met wat symbolische maatregelen van zijn buikspreekpop Faber.
De tragische rol van Omtzigt
In de latere geschiedenisboeken zal bij dit alles ongetwijfeld de paradoxale rol van Pieter Omtzigt met verbijstering omschreven worden. Bij al zijn hooggestemde rechtstatelijke idealen bleek hij de katalysator te zijn geworden van het eerste anti-rechtstatelijke kabinet in de geschiedenis. Gedreven door het waanidee dat de verkiezingsuitslag het noodzakelijk maakte dat de PVV als grootste partij min of meer recht had op deelname aan een coalitie . Geschiedkundig onjuist! Onder Den Uyl was de PvdA ooit de grootste partij, maar kwam volkomen parlementair niettemin in de oppositie terecht.
In de latere geschiedenisboeken zal bij dit alles ongetwijfeld de paradoxale rol van Pieter Omtzigt met verbijstering omschreven worden
Omtzigt raakte tijdens de formatie dan ook al snel innerlijk verscheurd. Al bij de eerste onderhandelingen werd hij, naar eigen zeggen, geconfronteerd met het bizarre verkiezingspunt van Wilders dat hij de Koran wilde verbieden, met daarbij als sanctie op bezit maar liefst vijf jaar gevangenisstraf. Daar werd dus (compleet met weglopen door Omtzigt) over onderhandeld!
Waarom hij toen al niet stopte en voor zijn ideeën contact zocht met de staatsrechtelijk wél safe PvdA blijft een levensgroot raadsel. Hij werd bovendien al vanaf het begin slachtoffer van de intriges van zijn drie coalitiegenoten die hem via lekkage naar de media, tot op de grond afbrandden zodra hij ook maar iets van zijn rechtsstatelijke en grondwettelijke ideeën tot uiting bracht. Die media bleven daar, naar hun eigen idee, geheel “neutraal” verslag van doen. Ze maakten Omtzigt daarmee publiekelijk tot karikatuur van al datgene waar hij voor stond.
Het vraagteken Bontenbal
Hoe nu verder? Wat is het politieke perspectief voor Nederland? Grootste vraagteken is wel de rol van de nieuwe CDA-leider Henri Bontenbal wiens ster pijlsnel lijkt te stijgen. Uiteraard, de huidige coalitie zal nog wel even kreunend overeind blijven, want gezien de peilingen heeft geen van de partners belang bij nieuwe verkiezingen. Het NSC, ingestort van twintig naar vier à vijf zetels, al helemaal niet.
Grootste vraagteken is wel de rol van de nieuwe CDA-leider Henri Bontenbal wiens ster pijlsnel lijkt te stijgen
Maar vroeg of laat zal het er toch van moeten komen. Dan is het toch het meest waarschijnlijk dat het CDA zijn oude bestuursrol als degelijke middenpartij weer zal kunnen opnemen, hersteld door onder meer de teleurgestelde NSC-kiezers. Onder de als bezielend te definiëren leiding van Henri Bontenbal is het CDA immers begonnen aan een herbronning op zijn oorspronkelijke christelijk-sociale waarden.
Significant voorteken van die toekomstige positie is wel dat Bontenbal, mét Wilders, gekozen is tot “politicus van het jaar”. Overigens een mooie afspiegeling van het gepolariseerde Nederland! Nu al is volgens de peilingen een solide meerderheid mogelijk zónder de partij(loze) PVV!
Kortom! Nu straks alleen nog even zorgen dat het CDA onder Bontenbal voor rede vatbaar zal zijn in de behandeling van het cannabisdossier. Hij is een integer en verstandig man, dus dat móet kunnen!
Goed Nieuwjaar!
Mr. JLAM Roozen
Politiek adviseur stichting VOC
Rinkeltijd, rinkeltijd, voorraad, maak me los! (melodie: “Jingle Bells”) – Jef Martens
Deze weken is het weer flink aanpoten, een van de piek periodes in het jaar van de coffeeshop. De consument kan nu ruim een jaar in Breda en Tilburg legaal geteelde cannabis kopen. De overige acht gemeenten startten in juni 2024. Op de valreep van het kerstreces werd bekendgemaakt dat maandag 7 april 2025 het experiment in de experimenteerfase gaat.
Dan is het officieel: enkel nog legaal geteelde wiet en nederhasj in de gemeenten Almere, Arnhem, Breda, Groningen, Heerlen, Nijmegen, Maastricht, Tilburg, Voorne aan Zee en Zaanstad.
*edit: In een eerdere versie tot 31/12/2024 stond hier een variant waarin de overgangsfase zou starten. De in 2022 aangekondigde overgangsfase van 6 weken is omgezet naar een periode die nu duurt tot het moment dat de experimenteerfase begint.
Voor de volledigheid:
- Aanloopfase: van 16 december 2023 tot en met 15 juni 2024
- Overgangsfase: van 16 juni 2024 tot en met 6 april 2025
- Experimenteerfase: gepland van 7 april 2025 tot en met 6 april 2029 met mogelijk verlenging van 1,5 jaar (6 oktober 2030)
- Afbouwfase: gepland 6 maanden na het aflopen van de experimenteerfase tenzij anders besloten
Uitdaging: rinkeltijd vergroten
Rinkeltijd, voor diegenen die mijn analyses op cannabisindustrie.nl nog niet kennen – dit betekent het aantal transacties per uur dat verwerkt kan worden bij een kassa. Je ziet dit fenomeen terug in de “Fast moving consumer goods, FMCG” wereld van de supermarkt. De scansnelheid is de vertragende factor – een regulier kassasysteem moet tenminste 40 items per minuut aankunnen met een accuraatheid groter dan 99%. De ontwikkelingen die we terugzien in de FMCG zullen ook hun plek vinden naar de coffeeshop – daar waar het volume hoog is. Daar gaan we dan ook nog enkele verbeterpunten tegen komen.
Er komt verbetering in Track en Trace
Een van de verbeterpunten is de verdere integratie van computersystemen met het verplichte overheidssysteem. Na jaren duw-en-trekwerk wordt de laatste hand gelegd aan een automatische koppeling. Dat verkleint de kans op fouten, maakt de administratie nauwkeuriger en verhoogt de verkoopsnelheid.
Een van de verbeterpunten is de verdere integratie van computersystemen met het verplichte overheidssysteem
De uitrol van deze koppeling is eerst gericht op het grootste knelpunt: de coffeeshop met de individuele transacties. Is de rinkeltijd namelijk laag door scanfouten, dan merk je dat direct. Niet veel later zal ook voor de teler het proces eenvoudiger kunnen worden. Veel handwerk zit nu nog in het voldoen aan de administratieve verplichtingen.
De keuze wordt reuze
De winkel en het aankoopproces kan door het experiment gaan veranderen. Wanneer een coffeeshop een groot bereik heeft qua klantenkring én kiest voor een zo volledig mogelijk assortiment krijg je een geheel andere druk. Veel breedte (veel verschillende artikelen van verschillende aanbieders) in je assortiment betekent vaak weinig diepte (voorraad per artikel) aangezien je een beperkte hoeveelheid aanhoudt in de coffeeshop – die ruimte kun je namelijk wel beter inzetten voor andere doeleinden.
Wat en hoe je je klant gaat bedienen, met welk assortiment en welke bedrijfsfuncties in je coffeeshop is dan ook van vitaal belang. De knelpunten van de gehele sector en de maatschappij komen voorbij: om August de Loor te citeren: “Cannabis is net als alcohol een doordeweekse drug.” De horeca functie is daarom ook nódig. Enkele afhaalwinkels kan wel, zoals een AH-to-Go, maar daartegenover moet de doorsnee winkel er zijn voor de dagelijkse boodschappen én een hypermarkt om alle vraag te voorzien.
Flexibiliteit vereist bij landelijke…
Het experiment brengt daarom nog flink wat uitdagingen mee. Is dadelijk zoals voorspeld door Fyta en CanAdelaar per maart 2024 er een overschot aan product in de markt, dan is er nog geen vraagverzadiging. Het zal een tactisch spel worden alvorens je je duur geteelde toppen omzet naar hasj. Daarbij zullen hasjkunstenaars hun talenten tonen om prachtige hasj te maken, die nog steeds niet zal smaken naar de Marokkaanse hasj. Dat komt omdat je lang niet zo eenvoudig het aroma van de toegevoegde hars, de plantsoortjes en de lokale ‘verontreiniging’ kan nabootsen.
Het zal een tactisch spel worden alvorens je je duur geteelde toppen omzet naar hasj
Hoeveel hasj dan voldoende is, of er een specialist kan ontstaan die specifiek alle hasj produceert voor het gehele experiment, externe specialisten die specifiek worden ingevlogen, nieuw te ontwikkelen apparatuur – het zijn scenario’s die nog niet voldoende bekend zijn. Desondanks hebben we al gezien dat er redelijk wat onderwerpen langzaam bijgesteld zijn; omdat het anders niet gaat voor een coffeeshop of teler. Flexibel is dan ook een rekbaar begrip, maar de wal zal een schip hoe dan ook keren.
… en lokale overheid
De lokale overheid zal ook wat flexibiliteit moeten leveren. Door gerommel bij verschillende winkels zal een burgemeester een alternatief moeten verzinnen op het ‘sluit maar voor enkele weken’. Je kunt namelijk niet zónder winkels zitten, zoals we gezien hebben met de corona crisis. Ook kan het in wat ik ‘droogte gebieden’ noem, niet zo zijn dat er geen ‘oase’ is. Bestuurders zullen gaan merken dat bij een groot bereik en succesvolle producten, de vraag naar méér coffeeshops relevant is. Met name om de doorstroom in bijvoorbeeld winkelgebieden te bevorderen.
Bestuurders zullen gaan merken dat bij een groot bereik en succesvolle producten, de vraag naar méér coffeeshops relevant is
Komen we dan weer terug bij de sociale en dagelijkse kant van de coffeeshop, is toezicht, informeren en opleiden het beste mogelijk bij een huiskameropstelling. De pick-up points zijn juist gedacht voor de snelle boodschap – aanvullend op een bestaand netwerk van voldoende variëteit en volume. En zo moet je dan ook als lokale bestuurders nadenken over hoe je deze horeca, ontmoeting en voorlichting functies mogelijk maakt en een plek geeft in de maatschappij, voor meer dan 11% van de bevolking.
Met vertrouwen 2025 in
Deze uitdagingen zoals genoemd, worden geslecht. Daar heb ik alle vertrouwen in; in Europa moet er namelijk een goed antwoord komen op de ‘hoe dan, legale cannabis’ vraag. En we zijn al goed op weg; al gaat het langzamer dan we allemaal wensen. Zwitserland, Duitsland en Nederland gaan in deze experimenten de kleurplaat inkleuren. Het op industrieel formaat telen en verkopen, dat doen wij in Nederland.
Deze uitdagingen zoals genoemd, worden geslecht
Met ruim tien cultivars per huidige teler is er al flink wat te kiezen. Daar komen nog flink wat soorten bij en wat overlap door de nieuw leverende telers. Ook dat gaat straks prima lopen; er zal zich aftekenen welke partijen zich gaan positioneren in het budget, middel en hoge segment. Net zoals de rest van de FMCG en detailhandel. Het kleine café, de voorspelbare keten, de shop-in-shop, alle vormen en maten gaan hun plek vinden. Het wordt weer een mooi jaar, ik wens u en de uwen het allerbeste voor 2025 vanuit het hart van de Bollenstreek!
Jef Martens
Werkgroep Cannabis en Verkeer stichting VOC, Supscore
Bonus: High Tea Potcast aflevering 93 met gast Mauro Picavet
In de laatste aflevering van het jaar blikken Derrick en Rens terug op 2024 en kijken ze vooruit naar 2025 met hun favoriete sidekick Mauro Picavet, bekend van het VOC, Cannabisindustrie.nl en de HomeGrown Cup.
Ze bespreken het PCN Cannabis Congres, de Cannabis Industrie Awards 2024 en de toekenning van de Koos Zwart Award aan Bulldog oprichter Henk de Vries en laten zijn geweldige grap over Koos horen. Ze hebben het over de HomeGrown Cup outdoor editie en over de laatste ontwikkelingen rond de wietproef. Rens vertelt over zijn bezoek als mistery consumer aan bijna alle coffeeshops in de tien experimentgemeenten.
Andere onderwerpen: hoop en optimisme, Thailand en de VS, Derrick’s lunch met Sam the Skunkman, Soma en Mila, The Grand History of Cannabis en de landelijke cannabis demonstratie die het VOC op 1 november 2025 in Den Haag wil organiseren.