Op donderdag 6 juni kun je legalisering van cannabis een handje helpen door cannabisvriendelijk te stemmen bij de Europese verkiezingen. In de peilingen staan rechts en radicaalrechts op winst en dat zijn de partijen die cannabis verboden willen houden.
Voor veel mensen -inclusief politici- is “Brussel” een ideale pispaal en zondebok. Politici kunnen de schuld van hun eigen falen aan de Europese Unie geven en voor burgers is het ook makkelijk schelden op Brussel, al zijn hun eigen nationale politici meestal het probleem.
Hoe je ook denkt over de EU, het leven van alle Europese burgers wordt er door beïnvloed. Ook jouw leven. En ook wat er de komende jaren in Europa gaat gebeuren met cannabis, hangt voor een flink deel af van de machtsverhoudingen in het Europees Parlement en de Europese Commissie.
In de afgelopen vier jaar hebben drie EU landen cannabis gelegaliseerd: Malta (2021), Luxemburg (2023) en Duitsland (2024). In Nederland loopt het wietexperiment en het wetsvoorstel van de Tsjechische regering voor legalisering wordt dit jaar verwacht.
Maar deze positieve trend is als een jong wietplantje: vol potentie, maar nog kwetsbaar. In Duitsland laat de christelijke CDU/CSU, koploper in de peilingen, geen gelegenheid onbenut om te zweren dat zij de legalisering terug gaan draaien als ze weer in de regering zitten.
De rechtse en radicaalrechtse partijen in onze regering-in-wording, VVD, PVV, NSC en BBB, stellen in hun hoofdlijnenakkoord: ‘Het blijft verboden drugs te bezitten, verkopen of produceren.’ Dit patroon zie je in heel Europa: christelijke en rechtse partijen zijn tegen legalisering, progressieve en groene partijen vóór.
Net als bij de landelijke Tweede Kamerverkiezingen stem je bij de Europese verkiezingen op Nederlandse partijen en personen. Die maken bijna allemaal deel uit van Europese fracties. Het Europees Parlement telt zeven van zulke fracties en een groep ‘niet-ingeschrevenen’.
De drie grootste fracties zijn de christelijke Europese Volkspartij, de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten en het liberale Renew Europe. Meestal stemmen de Europarlementariërs volgens het standpunt van hun fractie, maar dat is niet verplicht.
Wil je cannabisvriendelijk stemmen, dan ben je het beste af bij de fractie Groenen/Europese Vrije Alliantie. In deze fractie, in grootte de vierde in het Europees Parlement, zitten GroenLinks, Volt en de Piratenpartij, die hoog scoren op cannabisvriendelijkheid. D66 is ook cannabisvriendelijk, maar maakt deel uit van de Renew Europe fractie. Daar zit ook de VVD in, een partij die legalisering vooral vertraagt.
Bijzonder: voor het eerst staat er iemand die in de coffeeshopbranche werkt op een kandidatenlijst voor de Europese verkiezingen. Simone van Breda, voorzitter van coffeeshopbond BCD en werkzaam voor The Bulldog, staat op de derde plaats van de lijst van Meer Directe Democratie. Deze partij is in 2021 opgericht door Dorien Rookmaker, die via Forum voor Democratie en Groep Otten in het Europees Parlement belandde.
Meer Directe Democratie is onderdeel van de fractie Europese Conservatieven en Hervormers (ECH), waar ook JA21 en de wiethaters van de SGP in zitten. Rookmaker is vóór legalisering en zegt dat de ECH geen fractiediscipline kent, zodat iedereen kan stemmen wat zij of hij wil.
Ook voor deze Europese verkiezingen werkt het VOC samen met de stichting Maatschappij en Cannabis, de makers van de Cannabis-Kieswijzer. We hebben alle deelnemende partijen om een reactie op vier stellingen over cannabis gevraagd en alle verkiezingsprogramma’s doorgenomen. De resultaten vindt je op www.cannabis-kieswijzer.nl.
Het VOC geeft nooit een stemadvies voor een specifieke partij of persoon. We geven wel het dringende advies om te gaan stemmen op een cannabisvriendelijke partij. Van de twintig partijen die meedoen aan de Europese Verkiezingen verdient de helft het etiket cannabisvriendelijk. In alfabetische volgorde zijn dat:
- 50PLUS
- BVNL
- D66
- Forum voor Democratie
- GroenLinks/PvdA
- Meer Directe Democratie
- Partij voor de Dieren
- Piratenpartij – De Groenen
- SP
- Volt Nederland
Gebruik op donderdag 6 juni dus je stem en vergeet niet je stempas mee te nemen!
Deze tekst verscheen eerder als column van VOC voorzitter Derrick Bergman op CNNBS.nl