De bouw van de eerste legale wietfabriek in Noord-Nederland is begonnen, meldde het Dagblad van het Noorden op 30 januari 2023. Een historisch moment, dat gemengde gevoelens oproept bij Stichting VOC-columnist Mario Zwart (bovenstaande foto via LinkedIn).
Positief: schone kwaliteitswiet voor iedereen!
Eindelijk is het zo ver. Na 47 jaar gedoogbeleid zetten we een stapje voorwaarts. En als je dit iemand gunt zijn het John en Ines[1], de kwekers achter dit initiatief, dat de merknaam Holigram zal krijgen: gedreven liefhebbers van cannabis die hun sporen méér dan verdiend hebben. Ik heb er alle vertrouwen in dat ze uitstekende wiet en hasj gaan leveren. En daar is iedereen bij gebaat.
Tot nu toe kun je alleen schone, betrouwbare cannabis krijgen als je zelf kweekt, maar dat gaat dus veranderen. Prima, hoe meer keuze, hoe beter. Ik gun Holigram veel succes en een daverende omzet!
Twijfel 1: de wietproef is een weg van niks naar nergens
In de normale wereld doe je een proef om twee redenen. Ofwel als pilot: voordat je de hele wand schildert, doe je eerst een proefstukje. Ofwel voor de wetenschap: een experiment om een nieuw atoomdeeltje te ontdekken. Deze wietproef is geen van beiden.
Er is geen plan voor de toekomst. Wie geen concrete schilderplannen heeft, gaat niet met staaltjes verf in de weer. Zonder duidelijk uitzicht op legalisering is deze wietproef een weg van niks naar nergens. En het is ook geen wetenschap: de opzet van deze proef maakt het onmogelijk om er iets zinvols van te leren.
Twijfel 2: legaal geproduceerd, maar illegaal voor de klant?
De wiet blijft ook illegaal. Holigram en de andere kwekers zijn legale bedrijven, maar zodra de wiet de kas verlaat is het, pats-boem, een illegaal product geworden.
De Opiumwet is nog voluit van kracht, en cannabis is nog steeds een verboden genotmiddel. Je mag het niet kweken, niet opslaan, niet verkopen, niet hebben. Voor 6 gram ‘experiment-wiet’ mag een burgemeester je huis sluiten, want meer dan 5 gram wiet is een “handelsvoorraad”, en daarmee is je hele huis dan opeens een “drugspand” geworden[2].
Ik ken geen enkel ander product dat legaal, onder streng overheidstoezicht geproduceerd wordt, maar dat tegelijkertijd voor de klant zéér illegaal is. Wat is dit voor kranzinnigs?
Twijfel 3: een onrechtvaardig en corrupt systeem
Jan en Mien worden hun huis uitgezet om drie wietplanten in de tuin. Die duivelse wiet moet namelijk uit alle macht worden bestreden. Ja, tenzij je natuurlijk mazzel had in de Wietproef-loterij.
De winnaar mag kweken, de verliezer wordt dakloos gemaakt. Tenzij je veel geld hebt, dan kun je een wietproef-bedrijf overnemen. Vijf van de 10 Wietproef-Loterijwinnaars zijn inmiddels geheel of gedeeltelijk in handen van (Canadese) investeerders.
Het zou me niks verbazen als we straks verdere fusies en overnames gaan zien. Dat zien we al op de biermarkt (denk aan megaconcerns als InBev) en ook op de Canadase en Amerikaanse legale cannabismarkten. Dáár worden kartelpraktijken tegengegaan doordat de markt open is, en er nieuwe, kleinere, craft toetreders bijkomen. En ook legale thuisteelt houdt daar de macht van grote commerciële kwekers in toom.
In Nederland kan dit alles niet: het kweker-systeem zit potdicht. Niemand kan meer een licentie krijgen. En ook thuisteelt is en blijft in Nederland streng verboden.
Ik gun kwekers en consumenten een rechtvaardige wet
Wie kijk ik aan op die misstanden? De politiek natuurlijk! Deze proef is een compromis tussen conservatieven (die graag dingen verbieden) en progressieven (met hun voorliefde voor regels en overheids-bemoeienis). Zo kregen we een systeem waarin cannabis streng verboden blijft, maar óók tot op het absurde “geregeld”.
Ik gun de kwekers een eerlijker systeem, waarin innovatie mogelijk is, waarin de beste kweker wint. De meeste wietproefkwekers zijn echte liefhebbers, die aan ‘onze’ kant staan, en die nu eindelijk zonder politie-gezeik kunnen kweken. Ik ga straks met veel plezier hun hasj en wiet proberen.
Maar die wet deugt van geen kanten. Wat stellen de gevestigde politieke partijen teleur. Kom op zeg, na 47 jaar gedoogbeleid is legalisering écht de enige zinvolle stap. Een normale markt, met redelijke regels, en gelijke rechten voor burgers en bedrijven. Desnoods met eerst een pilot, geen probleem, zolang er maar concreet uitzicht is op legalisering.
Niemand zit te wachten op een voortgezet gedoogbeleid met nu, NIEUW!, een scheut corruptie, ongelijkheid en buitensluiting. Gooi open die markt!
[1] https://www.rtvnoord.nl/nieuws/187644/modelkwekers-uit-bierum-moeten-alsnog-bloeden, https://www.cnnbs.nl/heldenstrijd-modelkwekers-john-en-ines-nog-niet-gestreden/
[2] In de Wet Damocles is bepaald dat de burgemeester panden mag sluiten waarin een ‘handelshoeveelheid’ drugs ligt, of waarin drugs worden geproduceerd. Dit gebeurt ook bij cannabis op grote schaal: enkele planten in huis of tuin kunnen al voldoende zijn. Burgemeester Arinda Callewaert (CDA) van de gemeente Bergeijk zette dik een jaar geleden de autistische Robin op straat om één wietplant. https://www.rtlnieuws.nl/onderzoek/artikel/5236616/autistisch-drugs-op-straat-burgemeester Dit gebeurt vaak. https://bondprecairewoonvormen.nl/2021/03/bewoners-vliertstraat-den-bosch-eisen-woonzekerheid-stop-huisuitzettingen-op-basis-van-wet-damocles/ Burgemeesters sluiten duizenden panden per jaar. https://www.rtlnieuws.nl/onderzoek/artikel/5228785/burgemeesters-sluiten-drugspanden-disproportioneel-burgers-dupe. De burgemeesters in Zeeland hebben al aangekondigd https://voc-nederland.org/blog/2017/11/17/zeeland-meer-dan-5-gram-cannabis-huis-handelshoeveelheid-huisuitzetting/ dat ze ook voor 6 gram wiet burgers dakloos willen maken. De Wet Damocles maakt géén uitzondering voor Wietproef-wiet. Ook die wiet is en blijft strikt illegaal.
Het gaat hier dus om een een collectieve straf voor het hele gezin, waarbij het grondrecht op huisvesting aan de kant wordt gezet, en waarbij geen scheiding der machten is: de burgemeester is wetgever (want bepaalt mede of zijn gemeente die Wet Damocles overneemt in het lokale beleid), politieagent, rechter en beul. Om deze redenen zijn juridische experts en Ombudsmannen zeer kritisch op de Wet Damocles https://www.rtlnieuws.nl/onderzoek/artikel/5228785/burgemeesters-sluiten-drugspanden-disproportioneel-burgers-dupe, https://www.rtlnieuws.nl/onderzoek/artikel/4927251/drugspanden-sluiting-burgemeesters-aanpak-verschillend