In het Pauw Verkiezingsdebat met Lilian Marijnissen, met Jeroen Pauw als debatleider, bracht Gert-Jan Segers van de Christenunie (CU) de stelling in: “Legalisering van drugs is goed voor drugshandelaren, maar slecht nieuws voor de gezondheid van jongeren.”

Echter: het is letterlijk andersom, zo blijkt in Canada, de VS en andere landen waar cannabis nu legaal is: de dealers en drugskartels worden weggedrukt, het gebruik door jongeren daalt na legalisering. De zwarte markt is nog niet weg, maar in 2020 (twee jaar na de legalisatie van cannabis in Canada) werd er in Canada voor het eerst meer legale wiet verkocht dan illegale wiet. Bovendien had Segers, nadat hij in augustus 2013 voor het eerst in zijn leven een coffeeshop had bezocht, als onderdeel van het programma Knevel & Van den Brink’ een heel ander verhaal, zoals verderop in deze Fact-check blijkt. Hieronder volgt eerst een letterlijk transcript van het debatje over Seger’s -incorrecte- stelling:

Pauw: Bent u ook een ervaringsdeskundige?

Segers: Nee, zelfs niet geïnhaleerd.

Pauw: Zelfs niet als iemand het rookt het op straat?

Segers: Ik ruik het wel eens op straat en vind dat ontzettend irritant. Ik zou eigenlijk een blowverbod op straat willen hebben.

Pauw: En bent u een ervaringsdeskundige?

Marijnissen: Nee, ook niet eigenlijk.

Pauw: Goed, dus jullie hebben beiden geen ervaring, maar jullie gaan er toch over praten. Dat gebeurt vaker, daar is de paus groot mee geworden. Dus ik zou zeggen, u mag beginnen.

Segers: Nu word ik even vergeleken met de paus, dat is best eervol. We zijn een unie van christenen, dat is breder dan alleen protestanten. Wat ik echt niet begrijp is dat wij samen op trekken als het gaat om te veel vet, te veel suiker, te veel zout, te veel alcohol, te veel tabak. Allemaal ongezonde dingen. We willen preventie, we willen gezondheid en willen jongeren perspectief geven en gezondheid krijgen. En dan gaat het over drugs en dan gaan de deuren en de poorten open. Dan wordt de drempel lager en is het prima. Legaliseren. Alsof dat het perspectief voor jongeren is. Ik snap het echt niet.

Marijnissen: Ja, wat ons betreft is er een wezenlijk verschil tussen drugs. Voor ons is er wel een verschil tussen softdrugs en hardrugs. En wil ik een compliment maken aan staatsssecretaris Paul Blokhuis wanneer je het hebt over alcohol en tabak en wij zien eigenlijk veel meer heil in regulering, als het gaat om softdrugs wil ik er expliciet bij zeggen, want wij zijn ook voor het aanpakken van harddrugs. Ik kom zelf uit Brabant en zie hoe ondermijnend het werkt en hoe de drugscriminaliteit daar toeneemt, dus daar zijn we voor. We investeren ook beiden flink extra in veiligheid zodat er meer capaciteit is om dat te doen. Maar als het gaat om die softdrugs… Ja je kan het ontkennen, maar daarmee is het niet weg. En wij zijn er veel meer voor dat we een realistisch drugsbeleid hebben, waarbij we het niet een geloofsartikel maken of ontkennen, maar er veel realistischer naar kijken en er op een verstandige manier mee om gaan. En dat betekent wat ons betreft niet dat je het gaat criminaliseren of verbieden, maar dat betekent wel dat je het gaat reguleren.

Pauw: Meneer Segers, u haakt alleen in op het gezondheidsaspect…

Segers: Ja, maar er zijn ook wel meer gedachten die ik wil wisselen met Marijnissen.

Pauw: Maar u noemde dat gezondheidsaspect… Nou is het gekke dat alcohol door alle artsen ook wordt gezien als een ongezonde drug, eigenlijk, maar het is wel een essentiële winkel, de slijter. Daar kunnen we gewoon naartoe.

Segers: Ikzelf ben geen gebruiker. Dus ik ben alcholvrij verklaard.

Pauw: Nee, maar de overheid waar u deel van uitmaakt zegt…

Segers: Dezelfde overheid waar ik deel van heb uitgemaakt heeft de afgelopen jaren, decennia… we maken het steeds moeilijker. De alcoholleeftijd is omhoog gegaan, het is duurder, accijnzen zijn omhoog gegaan. Accijnzen op tabak zijn omhoog gegaan, het komt uit het straatbeeld, je mag niet meer adverteren. We willen rookvrije scholen, dus bij al die ongezonde dingen is het signaal: doe het niet, doe het niet, doe het niet. Maak het moeilijker. En bij drugs zeggen we dan: we maken het makkelijker. Maar als u dan zegt we willen investeren in veiligheid, dan heb ik eens gekeken naar uw prioriteiten maar u trekt 200 miljoen uit voor de legalisering drugs en 100 miljoen voor bestrijding van ondermijning. Nou als dat je prioriteiten zijn, dan vind ik het eigenlijk wel een beetje scheef. Dus je trekt meer geld uit voor legalisering van drugs, beschikbaar stellen van drugs. En je trekt minder geld uit voor bestrijding van ondermijning.

Marijnissen: Nou, ik denk dat het precies andersom is. Volgens mij doen wij als twee partijen het meeste van alle partijen als het gaat om investeren in veiligheid in totaal. En wat ons betreft gaat dat dan ook vooral zitten in extra mankracht bij politiemensen. Maar, wat wij vrezen als het plan zouden doen van u, van de meneer Segers, dat we zouden gaan verbieden. Ja dan krijg je dat onze politiemensen, dadelijk achter de blowers aanmoeten in plaats van achter de boeven. En wij willen dat ze achter de boeven gaan. U kunt toch niet van de politie verwachten, die al ontzettend veel werkdruk hebben, ook nog daar op handhaven.

Segers: Weet je, diezelfde politie is naar Canada gegaan, wat drugs, softdrugs, heeft gelegaliseerd. De grijze zone hier steeds verder naar elkaar toe, het THC gehalte stijgt, dus het is verslavend. Als je kijkt naar verslavingen onder jongeren, in verslavingsklinieken, de helft is verslaafd aan cannabis. Maar als je dan die politieagenten naar Canada stuurt en gaan eens rondkijken hoe zit het dan met die criminaliteit. Hoe zit het dan met legale drugshandel en illegale drugshandel, hoe zit het met vermenging van bovenwereld en onderwereld, die zijn teruggekomen en zeggen: “Jongens, dit moeten we niet doen. Het gaat niet goed. Er is meer drugs. Er is meer ondermijning. En de legale vergunningen van de overheid worden gebruikt door ciminele bendes. De rode loper wordt uitgerold.” Dus die kwamen terug en zeiden: “Dit is niet het alternatief.”

Pauw: Maar wat heeft dit met het standpunt van Marijnissen te maken?

Segers: Dat zij dit wel wilt. Terwijl onze politie zegt: “Dat moeten wij niet doen.”

Marijnissen: Nou ik heb vandaag nog met politiemensen hierover gesproken om ook van eerste hand te horen nou wat vinden jullie er nou van. En die waren daar super duidelijk over. Die zeiden: “Nu is het ontzettend krom georganiseerd. Of je nu voor of tegen het gebruik van softdrugs bent, want even voor de helderheid, daar hebben we het over, harddrugs moeten we wat ons betreft ten zeerste bestrijden. Maar softdrugs, of je daar nu voor of tegen bent, volgens mij vind bijna iedereen in Nederland de manier hoe we het nu hebben geregeld, is natuurlijk superkrom. Je mag het wel gaan kopen, maar het moet via de achterdeur naar binnen komen. En dat zorgt, dat gaat alle politiemensen aan, voor heel veel extra werk. Dus u kunt het leuk vinden of niet meneer Segers… Ik kan het leuk vinden of niet… Maar met het ontkennen is het nog niet weg. Wij zijn voor er op een verstandige manier mee om gaan, want reguleren, u zei net in de inleiding u zet de poorten open voor drugsgebruik, dat is natuurlijk onzin. Er zit nog heel veel tussen drugsgebruik aanmoedigen, en daar zijn wij helemaal niet voor, maar dat is iets anders dan ontkennen van het gebruik in onze samenleving.

Pauw: Het gekke is dat u deel uit maakt van een regering die bezig is om de wietteelt een beetje te exploreren.

Segers: Ja, en ik heb goede hoop dat die mislukt, die experimenten.

Pauw: Ja, maar u werkt er wel aan mee he.

Segers: Ik heb een compromis gesloten en ja daar zit af en toe pijn in, maar ik kijk ernaar en denk waar zijn we mee bezig.

Pauw: Stel dat u weer mee mag regeren, dan zegt u..

Segers: Nou dan wil ik kijken of die experimenten, en nogmaals ik heb goede hoop dat die mislukken, maar ik zou er heel graag vanaf willen.

Pauw: Als je dat signaal wilt geven, doe het niet, moet je dan niet zeggen dat elk gebruik van drugs, ook als het een joint is of wiet of wat dan ook, is gewoon verboden in Nederland.

Segers: Nou, dat zou wat mij betreft een prima sluitstuk zijn. Alleen wat we dus hier zouden doen is eigenlijk de deur verder open zetten. Terwijl we bij al het andere ongezonde, ik noemde net ene hele rits, tot en met een suikertaks aan toe, maar we zeggen dat maken we moeilijker, tabak moeilijker, alcohol moeilijker, en hier maken we het makkelijker. Maar dan toch nog even een vraag. Want u zegt: “Het is er toch”. Het is exact dezelfde redenatie die is toegepast bij de prostitutie. Het is er toch, het zal er altijd zijn, we maken het legaal. En dan kunnen we de mensenhandel bestrijden. En dan kunnen we legale prostitutie mogelijk maken en dan zullen we die onderwereld er onder krijgen. We zijn nu, wat is het, 20, 25, jaar verder en… Het is niet gelukt.

Marijnissen: Maar het alternatief, namelijk het wegstoppen, dat geld denk ik ook voor prostitutie inderdaad, maar zeker voor softdrugs, of dat dan de oplossing is… Daarmee is het namelijk niet weg. Ik denk dat als je bijvoorbeeld softdrugs zou reguleren dat je veel meer zicht kunt houden op wat wordt er allemaal ingestopt aan spullen bijvoorbeeld, waar nu allemaal geen zicht op is. Dus dan zal het zich zeker weten naar de onderwereld verplaatsen en dan heeft u er helemaal geen zicht meer op. Dus de vraag is of dat verstandig is. Ik denk het niet.

Pauw: Goed, ik denk dat jullie er niet uit gaan komen.

Gert-Jan Segers had in 2013 een heel ander verhaal

Toen Gert-Jan Segers voor het tv programma Knevel & Van den Brink in augustus 2013 voor het eerst in zijn leven een coffeeshop bezocht, had hij een heel ander verhaal.

Segers was samen met coffeeshopondernemer Myranda Bruin (1-2-3 Rotterdam) te gast bij Knevel & Van den Brink. Eerder was hij in haar coffeeshop op werkbezoek gegaan. Het gesprek in de studio (met Lucille Werner, inmiddels hoog op de CDA lijst) was met afstand het beste dat er de afgelopen jaren op de Nederlandse televisie te zien was over cannabis, coffeeshops en de domheid van het cannabisverbod. Hieronder een paar letterlijke citaten, maar kijk het vooral terug.

Andries Knevel: ‘Gert-Jan, je was daar nog nooit geweest?’

Gert-Jan Segers: ‘Nee, überhaupt niet in een coffeeshop, nee.’

Andries Knevel: ‘Hoe vond je het?’

Gert-Jan Segers: ‘Nou, eh, laten we zeggen dat het meeviel. Je kunt ook zeggen: het was saaier dan ik had gedacht. Het leek wel een soort apotheek eigenlijk… ik bedoel: er zit een dame achter zo’n raam en die vent de zakjes uit. Dus mensen komen binnen, kopen zo’n zakje en gaan weer weg. Het is eigenlijk heel clean, er wordt ook niet gerookt.’

Andries Knevel: ‘Had je een soort rovershol verwacht? ‘

Gert-Jan Segers: ‘Ja, met vage ouwe mannetjes die bibberend zo’n dingetje opsteken en dan met enorme walmen en zo… maar nee, niets van dat alles.’

Andries Knevel: ‘Wat was het meest verrassend? De cleanheid van de winkel?’

Gert-Jan Segers: ‘Ja, dat het eigenlijk heel erg netjes was en ook wel de mensen met wie wij aan tafel zaten. Er zat een vrouw van in de zeventig, wat jongere gasten en die keken allemaal erg helder uit hun ogen. Dus dat viel mij mee.’

Andries Knevel: ‘Ik zei net rovershol, maar u had verlopen types verwacht?’

Gert-Jan Segers: ‘Die mij wat waziger zouden aankijken, dat had ik verwacht.’

Lucille Werner: ‘Sorry dat ik het zeg, maar is dat niet een beetje een bekrompen gedachte, om te denken dat je in een coffeeshop alleen maar verlopen mensen zult treffen?’

Gert-Jan Segers: ‘Ja, maar dat is toch het imago. Vanmiddag noemde jij Koos Koets, dat typetje van Van Kooten en De Bie. Ja, dat is toch het imago dat je hebt, dat is het beeld. Je leest ook meer over de excessen, over de verslaving. Dus als je het hebt over cannabis en wat doet dat met mensen, dan lees je over de problemen die mensen hebben. En dit zijn mensen die er redelijk mee om kunnen gaan.’

Gert-Jan Segers: ‘Wat ik interessant vond en wat mijn beeld wel nuanceert, is dat er ook een heel grote groep is -waarschijnlijk een grotere groep- die er behoorlijk goed mee om kan gaan.’

Myranda Bruin: ‘Probleemloze volwassen consumenten. En u komt op voor de jongeren die niet in de coffeeshop komen.’

Gert-Jan Segers: ‘Precies, want dat is de keuze waar ik voor sta: kom ik op voor de vrijheid van mensen die daar op een goede manier mee om kunnen gaan of voor de vrijheid van mensen, die verslaafd zijn?’

Johan Derksen: ‘U legt de nadruk op die verslaving, maar de criminaliteit die er aan vast zit als je de coffeeshops sluit… Toevallig zag ik in het Journaal dat ze in Zuid-Amerika nu ook een soort Nederlands beleid gaan voeren. Ik vond dat eigenlijk toen ik het allemaal hoorde een uitstekende regeling. Maar als je in Nederland de boel sluit, dat is net als met prostitutie, dan duikt het overal in de illegaliteit weer op.’

Lucille Wener: ‘Is dat zo Myranda, heeft Johan hier gelijk in?’

Myranda Bruin: ‘Ja, dat denk ik wel. Ik denk dat de overheid door zijn repressieve maatregelen juist die criminaliteit in stand houdt. Zoals NRC/Handelsblad het vorige week zo mooi verwoordde: de burger mag wel melk drinken, maar de boer geen koeien houden. Dat is dweilen met de kraan open en de criminaliteit stimuleren.’

Lucille Werner: ‘Maar hoe met het dan wel volgens jou? Hoe moet het dan zijn?’

Myranda Bruin: ‘Reguleren, die achterdeur.’

Leestip: Waarom elke Christen voor legale cannabis zou moeten zijn