Bij RTL-Boulevard maakte misdaadjournalist Peter R. de Vries gehakt van het rapport van het duo Pieter Tops en Jan Tromp over drugscriminaliteit in Amsterdam. Voor wie de uitzending heeft gemist publiceren we een vrijwel volledig transcript. De Vries: “Ik zou er voor zijn dat al die honderden miljoenen die hier in Nederland aan de bestrijding worden besteed, dat daar meer een volksgezondheidsprobleem van wordt gemaakt, in plaats van een strafrechtelijke aanpak.”
RTL-Boulevard, 28 augustus 2019:
Presentatrice: “Peter, jij hebt het onderzoek ook gelezen, je Twitterde er ook al over. Want het is niet helemaal nieuw, zeg jij?”
Peter R. de Vries: “Nou, integendeel, het is oud nieuws, zou ik bijna zeggen. Het is wel op een smakelijke, toegankelijke manier opgeschreven, anders dan je in normale rapporten ziet. Dat komt omdat Jan Tromp, een van de samenstellers, een journalistenverleden heeft. Die kan dat goed optikken, zullen we maar zeggen. Maar wat je ziet is de aloude reflex eigenlijk, zowel bij de politiek, de minister, als bij de politieman, die verbazing veinzen. Want dit is iets wat iedereen die enigszins dit wereldje volgt, al jarenlang weet. John van den Heuvel en Mick van Wely, die dit rapport vanmorgen onthulden, schrijven dat ook zelf in hun commentaar: insiders weten dit al lang. Dus wat de minister nou verbaasd doet is mij een raadsel. Als hij dit niet wist, is dat een teken van onbekwaamheid, een brevet van onvermogen. Dit is iets wat gewoon al lang bekend is.”
Presentator: “Maar misschien juist daarom wel goed dat het effe een keertje smakelijk is opgeschreven, want dan hebben we het er over en misschien kan er wat aan gebeuren.”
De Vries: “De vraag is of we dan de juiste weg kiezen. Jan Struijs, de politieman, die pleit dan weer voor een FBI team van 500 man. Nou, ik wil met iedereen in Nederland de weddenschap aan gaan dat dat geen haalbare kaart is, dat dat mislukt, dat zet geen zoden aan de dijk. In Amerika, om maar wat te noemen, is natuurlijk al dertig jaar lang [48 jaar lang, red.] een war on drugs aan de gang. Die heeft niets maar dan ook niets opgeleverd, alleen maar ellende. De drugsproblematiek in Amerika is veel groter en ernstiger dan hier in Nederland. Dus dat soort dingen werken niet. Ik denk dat we naar een heel andere mind set moeten om dit probleem het hoofd te bieden.”
Presentatrice: “En wat is die dan, die andere mind set?”
De Vries: “Het probleem wordt natuurlijk veroorzaakt door de vraag die er is. Het aanbod is een reactie op de vraag. In het rapport staat ook dat in het uitgaansleven in Amsterdam 66% van de mensen, twee op de drie dus, XTC gebruikt. Nou, dat is een werkelijkheid, dat is een gegeven en daar moet je mee dealen. En als je dan zegt: we gaan er nog een politieteam opzetten en nóg hardere straffen… het zal allemaal tot niets leiden. Er zijn al miljarden ingestoken, de rechtsgang is verstopt geraakt, de politie is gefrustreerd en overbelast en onderbemand. Dit gaat gewoon niet werken.”
Presentator: “Sorry, maar is daarmee dealen dan gewoon die XTC pilletjes dan maar laten checken en dan maar accepteren dat er wordt gebruikt in het uitgaansleven?”
De Vries: “Ik zou er voor zijn dat al die honderden miljoenen die hier in Nederland aan de bestrijding worden besteed dat daar meer een volksgezondheidsprobleem van wordt gemaakt, in plaats van een strafrechtelijke aanpak. Twintig jaar geleden was het eigenlijk heel normaal dat er in een vliegtuig werd gerookt, ik noem maar even een heel simpel voorbeeld. Inmiddels zijn we daar heel andere gedachtes over gaan krijgen en zou iedereen het nu bespottelijk vinden als mensen in een vliegtuig gaan roken. De gedachtegang is daar van veranderd, er is een andere mind set opgekomen. En dat moet je met die drugs ook gaan doen. En dat redt je niet alleen maar door weer een FBI team uit een blik te trekken.”
Presentatrice: “Maar nu wordt er dan alleen maar gewezen naar, in dit geval door jou, naar de dance scene of het uitgaansleven, maar als ik het artikel goed heb begrepen zitten er ook problemen in bijvoorbeeld het vastgoed, dat daar zoveel crimineel geld in zit, dat ga je niet terug…”
De Vries: “Er gaat heel veel geld in om en dat is ook een zorg, dat ontken ik ook niet. Maar dat heeft er wel mee te maken dat het verboden is, dat daardoor de prijzen hoog zijn, dat het daardoor ook illegaal geïnvesteerd moet worden. Er staan overigens ook wel dingen in het rapport waarvan ik denk: nou, ik weet niet of dat nou zo is. Er staat bijvoorbeeld dat een aantal mensen in Nederland daar miljardair mee is geworden. Daar wil ik wel graag eens een voorbeeld van zien, want in mijn veertigjarige ervaring in de misdaad heb ik nog nooit iemand ontmoet die met drugshandel miljardair is geworden.”
Presentatrice: “Wat ik zelf nog wel schokkend vond in het artikel is dat er echt wordt benoemd dat er ook hier, dat zijn natuurlijk voor mij beelden vanuit films of series over drugs, gewoon jonge kinderen van zeven of acht jaar [zie opmerking onderaan deze pagina, red] op straat moeten staan om de buurt een beetje in de gaten te moeten houden voor als er deals worden gesloten wat drugs betreft. Komt dat echt voor hier in Nederland, is dat het straatbeeld?”
De Vries: “Nou, nee, dat is niet het straatbeeld. Het zal ongetwijfeld wel eens ergens voorkomen, maar ik geloof niet dat dat het structurele probleem is. Uitwassen heb je overal natuurlijk.”
Presentator: “Kan Jan Tromp het rapport ook vertalen naar Duitsland, Berlijn, Barcelona?”
De Vries: “Nou ja, een van de problemen van het rapport vind ik wel dat het net doet alsof dat alleen in Amsterdam speelt. Maar ik zou zeggen: het speelt in heel Nederland. En als het in Amsterdam dan misschien regent, druppelt het in ieder geval ook in de gemeentes om ons heen. En dit is iets dat wereldwijd speelt.”
Presentatrice: “Vertrouwen in onze minister, dat hij het goed gaat aanpakken?”
De Vries: “Nou, tot nu toe heeft de aanpak helemaal niets opgeleverd. Loop naar buiten en je kan op iedere straathoek cocaïne, wat je maar wil, kan je kopen. En geen enkele drugsvangst in de haven van Rotterdam of Amsterdam heeft daar ooit iets aan veranderd.”
OPMERKING: De vraag van de presentatrice over “jonge kinderen van zeven of acht jaar” is een schoolvoorbeeld van de manier waarop een op zich al twijfelachtige claim nog eens vetter wordt aangezet. In dit geval niet eens na verloop van tijd, maar op de dag dat het rapport uitlekte. In dat rapport staat op pagina 40: “In sommige gebieden worden jongeren de drugswereld ingezogen. Dat kan al op heel jonge leeftijd beginnen. Kinderen van negen à tien jaar worden op de uitkijk gezet. Als zij dat goed doen, krijgen ze grotere klussen.“