Een werkbezoek van een groepje Nederlandse politiemensen aan Canada om de legale cannabisindustrie te bekijken, leidde afgelopen week tot een storm aan publiciteit. VOC-columnist Mario Zwart zet de feiten op een rij en geeft drie adviezen voor legalisering in ons land. ‘De les is dus niet: “Het legale systeem verliest van het illegale” maar: “Slechte, dure wiet, met weinig verkooppunten, verliest van goede, goedkope wiet met veel verkooppunten”.’
It’s the economy, stupid!
Hoe meer wetten, hoe meer dieven [1]. Zo kent Iran kledingcriminaliteit: vrouwen die in strijd met de kledingwetten hun hoofddoek afdoen. Die criminaliteit bestaat in Europa niet, omdat wij die kledingwetten niet hebben. Als je legaliseert, schrap je verboden. Dan zijn minder dingen strafbaar en heb je minder criminaliteit.
Daarom vermindert legalisering van drugs per definitie de drugscriminaliteit. Kijkend naar cannabis: het CBS meldt 8.420 geregistreerde verdachten van softdrugs-misdrijven (Nederland, 2018). Als het kweken, importeren, vervoeren, verkopen en bezitten van cannabis legaal was, zou ons land dus 8.420 criminelen minder tellen.
Het is zo simpel, maar voor sommigen nog steeds te moeilijk. Zo concludeerde een Nederlandse politiedelegatie na een bezoek aan legale cannabis-land Canada [2]: “Qua criminaliteit zijn er vooralsnog geen aanwijzingen dat het nieuwe cannabissysteem de criminelen de wind uit de zeilen heeft genomen”. Op Twitter werd dit voorgelegd aan de Canadese advocaat Kirk Tousaw, die er korte metten mee maakte: “Ridiculous. The fact that people can now possess and grow cannabis legally -standing alone- reduces crime. Their activities are no longer crimes.” [tekst loopt door onder Tweets]
Ridiculous. The fact that people can now possess and grow cannabis legally – standing alone – reduces crime. Their activities are no longer crimes. If he means it hasn’t yet fully reduced unlawful commercial activity then it’s still absurd because it has and it’s early days yet.
— KirkTousaw (@KirkTousaw) August 27, 2019
In 2017 werden nog bijna 55.000 Canadezen gearresteerd wegens cannabis, voornamelijk voor “bezit van cannabis”. Dit zijn na de legalisering geen criminelen meer. Een daling van 55.000, toch een prestatie van formaat! Onze Nederlandse politie-delegatie negeert het straal.
Ook missen de Nederlandse dienders de oorzaak van de -inderdaad- achterblijvende verkoop van “legale wiet” in Canada. De Nederlandse politie: “Voorlopig is het nog een grote vraag of het legale systeem in Canada opgewassen zal zijn tegen de macht en de omvang van het illegale systeem”.
Dit is een gemakzuchtige en verkeerde conclusie. Canadese consumenten geven vaak de voorkeur aan hun oude vertrouwde wietkweker, en de redenen zijn voor iedereen eenvoudig te Googelen. De Canadese overheid heeft gekozen voor het buitensluiten van de bestaande kwekers en verkopers. Wie al eens veroordeeld was voor het kweken of verkopen van wiet, dus wie “aantoonbare ervaring” had, kreeg géén vergunning. ‘Gedoogde’ wietwinkels waar Canadezen al jarenlang graag kochten, kregen evenmin een legale vergunning. De weinige vergunningen (die bovendien erg duur zijn) gingen naar kapitaalkrachtige nieuwkomers zonder feeling met cannabis. Om het nog wranger te maken: vaak geleid door oud-politici en oud-politieagenten (!). [3]
Kortom, exact de aanpak waar Barbara Brohl [4], die in Colorado de legalisering leidde, voor waarschuwde. Met het voorspelbare gevolg. Canadezen kunnen nu kopen bij hun vertrouwde leveranciers (die niet in het legale systeem mogen) en die prima wiet verkopen tegen een schappelijke prijs; of bij de nieuwe legale wietwinkels, van onsympathieke partijen, die een smaller assortiment hebben, van teleurstellende kwaliteit, tegen een hogere prijs. En oh ja, er zijn maar weinig van dat soort legale winkels. In het eerste halfjaar na de legalisering waren er in Toronto (3 miljoen inwoners) welgeteld NUL legale cannabiswinkels, in augustus 2019 staat de teller nog maar op 5 (ter vergelijking: Amsterdam heeft 173 coffeeshops). In dat licht is een geschat marktaandeel van 15…20% voor legale wiet nog een godswonder.
De les is dus niet: “Het legale systeem verliest van het illegale” maar: “Slechte, dure wiet, met weinig verkooppunten, verliest van goede, goedkope wiet met veel verkooppunten”. Of, zoals Bill Clinton zou zeggen: it’s the economy, stupid!
Wat betekent dit voor onze legalisering?
Wat mij betreft:
– Legalisering vermindert per definitie de misdaad. Legaliseer. Doe het vandaag.
– Zie cannabisgebruikers niet als willoze slachtoffers, maar als kritische consumenten.
– Sluit de bestaande cannabissector, die we in Nederland hebben opgebouwd in meer dan 40 jaar, niet buiten. Maak het de kwekers, handelaren en verkopers juist gemakkelijk om in te stromen in het legale systeem.
Ik kan niet wachten op dàt soort legale Nederlandse wiet!
Mario Zwart
Noten:
[1]: Toegeschreven aan de Chinese filosoof Lao Tse, in de 6e eeuw voor Christus.
[2]: ‘Legalisering cannabis leidt niet direct tot minder misdaad, concludeert Nederlandse politie na bezoek aan Canada’, de Volkskrant, 27 augustus 2019.
[3]: ‘The ex cops, politicians and friends of Bill Blair cashing in on legal weed’, NOW Toronto, 29 januari 2018.
[4]: Mevrouw Brohl sprak op het congres De Transparante Keten in Utrecht, 28 mei 2018.