‘De grootste overwinning in cannabisland van de afgelopen decennia’: zo noemde advocaat Maurice Veldman het aannemen van de wet Gesloten Coffeeshopketen door de Tweede Kamer. Hij deed dat tijdens een drukbezocht seminar in Amsterdam, georganiseerd door het VOC, de stichting Legalize! en De Correspondent. D66 Kamerlid Vera Bergkamp, die de wet door de Kamer loodste: “Ik heb geleerd hoe bijzonder dat plantje is.”

Het volledige seminar is terug te zien op de website van Cannabis News Network: klik hier.

Op deze pagina publiceren we het vrijwel volledige transcript van het Reguleren Seminar dat op vrijdag 3 maart 2017 plaatsvond in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam. Het VOC bedankt het Regulator team: Hester Kooistra, Has Cornelissen, Thijs Roes en Erik Esmeijer, programmeurs Dirk Zaal en Nico Vlaming en ontwerper Jona Kuijs. Ook veel dank aan Michael Schaap, Steven Kompier, de stichting Legalize!, De Correspondent, Cannabis News Network en Pakhuis De Zwijger.
Foto’s op deze pagina: © Derrick Bergman / Gonzo Media

Reguleren seminar, Pakhuis De Zwijger, Amsterdam, 3 maart 2017

Michael Schaap: “Het geheel is georganiseerd door het VOC, en dat waren niet die jongens die op de Oost voeren. Dat is trouwens Doede de Jong, die gaat straks ook spreken. We hebben meerdere sprekers en er is ook een debat. Het is dus georganiseerd door het VOC, Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod, De Correspondent en de stichting Legalize! Dan hebben wij de belangrijkste gespreksleider van vanavond, Steven Kompier, tevens filmmaker en we gaan zo ook iets van hem zien. En Thijs Roes, journalist.”

[Foto moment waarna publiek collectief de Regulator invult]

Michael Schaap: “Er is een aantal modellen waar je op uit kunt komen. En dat is interessant, want we gaan door, we zijn nu een stap verder. En hóe we nou doorgaan, daar gaan we het vanavond dus over hebben.”

Thijs Roes: “We hebben met deze Regulator geprobeerd om een discussie te starten, om mensen te leren waar eigenlijk de discussiepunten liggen, in plaats van eindeloos te blijven hangen in die discussie óf we moeten reguleren of niet. Wij wilden graag eens praten over hóe we dat dan moeten doen. Dus het Doede model wint hier, leuk, Doede, van harte gefeliciteerd.”

(…)
Thijs Roes: “Ik ben op zoek naar het drugsbeleid van de toekomst. Ik kwam dit debat eigenlijk twee jaar geleden tegen, toen ik niet voor De Correspondent werkte, maar voor VICE. En VICE nam het drugsbeleid als onderwerp heel serieus. Ik vond het in Nederland over het algemeen een soort discussie die heel erg ging over: ja, we hebben het eigenlijk al geregeld, maar laten we het er gewoon niet al teveel over hebben. En als we het er al over hebben dan moest het altijd grappig en ging het altijd een beetje over dezelfde soort onderwerpen. En ik vond het eigenlijk heel raar dat wij een beleid hebben dat overheidsgeweld legitimeert vanwege iets dat wij met ons eigen lichaam willen doen. Nu zitten daar allerlei haken en ogen aan maar uiteindelijk kwam die discussie, in ieder geval voor mij persoonlijk, altijd terug op die vraag: mag ik, hier, Tom Blickman, verbieden om iets te doen als volwassen mens? Kinderen is een heel moeilijke discussie, maar als volwassenen onder elkaar. En als je filosofisch aan de kant staat, zoals ik, dat ik Tom niet mag vertellen wat hij met zijn lichaam moet doen, dan volgt daaruit een model waarin je gewoon met elkaar regels afspreekt over onder welke voorwaarden je dat dan zou moeten doen. Dus dat ben ik toen gaan doen. Maar niet voordat ik eerst eens bij de VOC binnen liep. En de VOC is een club activisten die probeert iedereen een beetje bij elkaar… de boel bij elkaar te houden in activistenland. En dat kan soms moeilijk zijn. En ik mocht daar aanschuiven bij de vergadering en ze zeiden dat ze bezig waren met een modellenwerkgroep. Ze gingen nadenken over welke reguleringsmodellen er waren. En ik zag het als mijn taak om die discussie naar een groter publiek te brengen, want ik vind dat eigenlijk iedereen daarover mee zou moeten mogen praten. Nou, daar hebben we heel lang over nagedacht, veel vergaderingen over gehad: hoe pakken we dat nou aan? We zijn uiteindelijk gaan inventariseren: hoe doet de rest van de wereld het? Want inmiddels worden we ingehaald aan alle kanten. Dus dat wilde ik gaan doen. En waar het mij uiteindelijk voornamelijk om gaat is niet zozeer dat al die drugs nou zo vrij, naast het snoepgoed in de supermarkt liggen, daar gaat het gewoon helemaal niet om. Ik zie hier gezichten, er zullen dagen aan rechtszaken zitten, mensen worden in hokken opgesloten vanwege dit onderwerp, dwangarbeid, het klinkt allemaal heel grof, maar uiteindelijk komt het daar dus op neer. Driehonderd gezinnen worden per jaar uit hun huis gezet. En het beleid zelf veroorzaakt zoveel onnodige schade dat ik hoop dat we daar met zijn allen een keer uit gaan komen.” (…)

Doede de Jong vanuit de zaal over zijn Doede Model: “Het is net als bier en wijn: je mag zoveel brouwen als je wil en als je het wil verkopen doe je dat middels de Kamer van Koophandel.”

Has Cornelissen (Legalize!) over het Veiling model: “De veiling is inderdaad een soort oplossing voor de achterdeur. De teler die levert daar, het wordt gecontroleerd door de veiling, de teler betaalt daarvoor een opgeld, het wordt allemaal gecontroleerd en getest, dit is die en die wiet. En het liefst per afslag zou je vervolgens de coffeeshopeigenaar hebben die zegt: oh, die batch is voor mij. En als het onder een bepaalde prijs komt dan gaat die wiet van de markt af, daar kunnen we supergoede olie van maken. Op die manier kan de overheid, een soort maatschap, een keuringsdienst van waren kan ingrijpen in die markt als ze dat nodig achten. En je kan heel goed de prijs controleren via dat opgeld aan beide kanten enzovoorts. Dus een hartstikke mooi systeem, lijkt mij.”
(…)
Thijs Roes: “Maar het was niet meer volledig, want er is een model bij gekomen. En dat is het nieuwe Nederlandse model van Vera, het Gedoogmodel. Het gaat onder vele namen, één van de namen die ik heb gehoord is “Gedoguleren”, wat enigszins een blijvertje is volgens mij. Maar op die manier zijn we naar al die modellen gaan kijken en ik heb hem nu voor deze avond ge-update. De Regulator zelf is aan de achterkant net ietsje anders dan wat we hier zien.”
(…)

Thijs Roes: Nu zijn er nog een paar andere heel belangrijke zaken en daarvoor wil ik graag het woord geven aan Tom Blickman, onderzoeker bij het Transnational Institute, en zelf actief betrokken bij de modellen in Uruguay en Jamaica.”

Tom Blickman: “Dank je wel. Ja, waarom zijn er allemaal van die ingewikkelde regels, kan je je afvragen. Dat ligt aan VN verdragen die zijn gesloten. Het eerste verdrag, het Enkelvoudig Verdrag, stamt uit 1961. Die verdragen zeggen dat cannabis alleen is toegestaan voor medisch en wetenschappelijk onderzoek en het wetenschappelijk onderzoek is dan ook nog gericht op medisch gebruik. Dat is ooit in 1961 bepaald en dat stamt alweer van nog veel ouder en daar zitten we eigenlijk mee. Die zorgt er voor dat, die heeft er voor gezorgd, ook in Nederland, dat het coffeeshopmodel zich eigenlijk nooit goed heeft kunnen ontwikkelen. Want ook toen al speelde de kwestie van: ja, maar hoe moet het dan met de teelt? En het was duidelijk dat dat niet kan volgens de verdragen. En volgens vele anderen kunnen de coffeeshops eigenlijk ook niet volgens de verdragen. En alle andere modellen die we hier gezien hebben kunnen eigenlijk ook niet volgens de verdragen, of laten we zeggen: er zijn grote spanningen tussen de verdragen en de modellen die nu worden ontwikkeld. Dan kan je zeggen: dan trekken we ons daar niets meer van aan, maar dat is toch een beetje moeilijk want we hebben het hier toch over internationaal recht. Als staten zouden zeggen: we stappen uit het mensenrechtenverdrag of het non-proliferatieverdrag of het vluchtelingenverdrag -hoewel sommige partijen dat wel willen- dat zouden we toch ook niet willen. Dus we moeten iets met die verdragen en daar zijn mogelijkheden, daar hebben we een heel rapport over geschreven dat kijkt naar wat de mogelijkheden zijn zonder nou meteen het hele verdrag aan de kant te schuiven. Eén mogelijkheid is een amendement indienen, als land of als groep landen kan je een amendement indienen. Zeg maar: wij willen cannabis eruit hebben. Dat zou je kunnen proberen, alleen maak je geen enkele kans op dit moment in de internationale verhoudingen om dat er doorheen te krijgen. Maar daarmee houdt het niet op, er zijn andere mogelijkheden, je kan ook zeggen, en dat is iets wat bijvoorbeeld Bolivia heeft gedaan, we stappen uit het verdrag en we keren weer terug met een bepaalde reservering over bepaalde artikelen van het verdrag, rondom cannabis bijvoorbeeld. Dat heeft Bolivia in 2013, uit mijn hoofd, gedaan en dat is geaccepteerd. Of dat met cannabis ook zou zijn, want ging het over het traditionele gebruik van cocabladeren, coca kauwen, ja, dat is voor de meeste landen niet echt interessant.”

Doede de Jong, vanuit de zaal: “Waarom kan het dan in Amerika wel en in Canada?”
Tom Blickman: “Nou ja, het kan niet, alleen: hoe worden…  volgens de internationale verdragen mag het niet. En wat het probleem is, dat is natuurlijk moeilijk: er zal geen VN troep blauwhelmen Amerika of Nederland binnenvallen om het te verbieden. Maar het is toch een internationale afspraak die je met zijn allen hebt gemaakt en daar dien je je aan te houden. Als je dat niet doet, ja, dan gaan er ook op andere gebieden problemen ontstaan. Dat is gewoon internationaal recht waar je… Sorry?”

Thijs Roes: “Ja, toevoegend: Nederland wordt al veertig jaar veroordeeld door de VN, vanwege onze coffeeshops. We houden ons er op dit moment ook niet aan. Het is een discussie die heel belangrijk is, precies vanwege wat Tom aangeeft: aan welke andere verdragen ga je je dan niet houden?”
Doede de Jong: “Maar er zijn geen sancties mogelijk, hè?”
Thijs Roes: “Er zijn niet echt sancties, er komen geen blauwhelmen bij ons binnenvallen. Overigens, dit is één van de grote bedrijven, die in Uruguay de tender heeft gewonnen. International Cannabis Corporation, ze hadden geen slechtere naam kunnen bedenken voor het imago dat het uitstraalt. Maar hoe heeft Jamaica het bijvoorbeeld gedaan?

Tom Blickman: “In Jamaica is het eigenlijk alleen gedecriminaliseerd. Het is daar niet gereguleerd, je mag twee ounce cannabis hebben, dat is 57 gram min of meer. En dan kan het in beslag worden genomen en krijg je een boete van omgerekend vijf dollar op dit moment. Dat is misschien op Jamaica nog steeds een behoorlijk bedrag, maar… En er mogen vijf planten worden geteeld per huishouden. Maar goed, dat is ook allemaal aan het begin. En het probleem is: Jamaica wou niet verder gaan dan dat, vanwege die verdragen. De Verenigde Staten, om op jouw [Doede] punt terug te komen, is een groot en machtig land en kan zeggen: we trekken ons er niets van aan. Wat overigens niet het geval is want de federale regering verbiedt cannabis nog steeds, het zijn alleen de staten die dat dan nu gedaan hebben. Maar goed, Uruguay heeft die stap gemaakt, dat hebben we gezien, Jamaica is daar toch voorzichtiger in geweest.  Uruguay zegt van: vanwege mensenrechtenverplichtingen hebben we dit toch gedaan, ook al weten we dat er spanningen zijn met de verdragen. Dus dat is een discussie die er aan gaat komen en die er ook moet komen, want het legt beperkingen op. Wat je nu ziet in veel landen is dat er wel gereguleerd wordt, maar dat het allemaal een nationale regulering is. Dus je reguleert het in Nederland of in Uruguay of in Canada, wat het plan is. Wat in feite betekent dat de internationale handel, die nu illegaal is en plaatsvindt, buiten de deur wordt gehouden. En dat heeft consequenties voor landen waar traditioneel cannabis wordt verbouwd, zoals bijvoorbeeld Marokko. Ketama hier, het hartland van de cannabis in Marokko. Het heeft ook consequenties voor onze eigen markt in Nederland. Want -ik weet niet precies wat het is- maar ongeveer tien procent is denk ik toch nog steeds hasjiesj uit andere landen. En die boeren worden eigenlijk nu, met die nieuwe wet zou het zo kunnen zijn, afhankelijk van hoe dat precies ingevuld gaat worden, dat zij buiten de boot gaan vallen. Die mensen doen dat al decennia lang, van familie op familie, hebben al die tijd de illegale markt met alle risico’s van dien bevoorraad, en die zouden nu, doordat de regulering vooral plaatsvindt in de rijke landen waar kapitaalkrachtige bedrijven de markt gaan veroveren, buiten de boot gaan vallen. Voor die mensen is het een belangrijke bron van overleven in hun land. Dus dat moeten we volgens mij zien te voorkomen. En op die manier ook hasjiesj uit Marokko op de Nederlandse markt toestaan. En dat kán, dat zou kunnen. Er is namelijk nog een verdrag, een verdrag dat gaat over hoe de verdragen moeten worden uitgevoerd. En dat verdrag zegt: nou, landen kunnen onderling besluiten om bepaalde onderdelen van een verdrag uit te sluiten. Tussen die twee landen of tussen een groep van landen. Daarmee kan je zeggen, je kunt bijvoorbeeld een verdrag sluiten tussen Marokko en Nederland. Ook in jouw wet staat niet dat het beperkt hoeft te zijn tot. Dus je zou kunnen zeggen: ook een coöperatie van boeren in Marokko kan een vergunning krijgen in Nederland en ook in Marokko dan. En Nederland en Marokko spreken onderling af: dit staan wij toe, die hasjiesj die door die mensen wordt verbouwd laten we toe op de Nederlandse markt.”

Thijs Roes: “Ik heb hier een vraag daarover.”
Vragensteller: “Ja, vooral over de hasjiesj. Waarschijnlijk wordt het straks verboden in Nederland, vooral in de coffeeshops. Maar de vraag er naar blijft, dus dan wordt het illegaal en gaat het toch weer de straat op. Is dat men wil?”
Tom Blickman: “Dat kan je op deze manier dus voorkomen.”
Vragensteller: “Want de boeren verkopen het wel, ik bedoel, er is genoeg vraag in heel Europa.”
Tom Blickman: “Nou weet ik niet zeker of hasjiesj nou wordt verboden in Nederland, hoor, dat is…”
Thijs Roes: “Nou, hasjiesj wordt dan misschien niet verboden, maar die internationale handel is dan dus aan banden gelegd, die mag dan niet. Maar misschien dus met een verdrag tussen Nederland en Marokko, politieke wil aan beide kanten, is het misschien te doen. Ik heb hier nog een vraag.”

Vragensteller: “De vraag heeft betrekking op iets wat u eerder gezegd heeft: welke zijn de krachten op internationaal niveau als het gaat om de VN bijvoorbeeld, die het legaliseren onmogelijk maken?”
Tom Blickman: “Nou, dat was vroeger altijd de Verenigde Staten, maar die zitten in een wat moeilijkere situatie op dit moment, er zijn al acht staten in de Verenigde Staten die het hebben gereguleerd of gaan reguleren. Waaronder Californië, de zesde economie ter wereld. Dus één vijfde van de Amerikanen woont eigenlijk al in een staat, of gaat in een staat wonen, waar cannabis gereguleerd wordt. Maar je ziet dat die rol een beetje wordt overgenomen door andere landen, met name de grote vriend van de Verenigde Staten tegenwoordig, Rusland en ook China en Zuidoost Azië zijn belangrijke landen die zich verzetten tegen een verdere liberalisering. Trouwens niet alleen op cannabis gebied, maar op allerlei gebieden qua internationaal drugsbeleid. Je ziet wel een verschuiving plaatsvinden, maar ook een polarisatie, je hebt dus steeds meer landen die toch meer naar een soort harm reduction beleid willen -en enkele daarvan willen ook als harm reduction cannabis legaliseren- dat gaat de ene kant op en de andere landen gaan steeds harder de boel aanpakken. Het meest extreme voorbeeld is natuurlijk de Filippijnen op dit moment waar mensen gewoon zonder enige vorm van proces worden neergeknald. Dus in internationaal verband is het heel moeilijk om dat verdrag te veranderen. Want de grote meerderheid, bijna alle landen ter wereld hebben die verdragen ondertekend en op dit moment is de grote meerderheid van die landen tegen wat voor verandering dan ook.”

Thijs Roes: “Tom, we moeten verder, we hebben nog een hoop op het programma staan. Dank je wel, Tom, van TNI. Dan liggen er nog een paar kleine discussiepunten open voordat we langzaam maar zeker richting het debat gaan, er komt ook nog een column van Doede. Ik wilde nog even een paar resultaten van die Regulator met jullie doornemen, zodat we in ieder geval alle discussiepunten hebben. Dadelijk is er ook nog genoeg ruimte om vragen te stellen, dus hou ze vooral bij je. We zijn met die Regulator… het is geen wetenschappelijke test geweest. Het was wel erg leuk om te kijken waar nou de discussiepunten nog lagen. We konden via Facebook targeting gewoon ontzettend leuk allerlei verschillende soorten mensen doen. Dus we hebben dagen gehad dat we zeiden: vandaag gaan we iedereen in Den Haag die bij het ministerie van justitie werkt benaderen, of de Bible Belt, daar hebben we hard op in gezet. We hebben echt een field day gehad, want we konden dus zien: welke politieke partijen zijn vertegenwoordigd en waar liggen er nog gaten? En uiteindelijk kun je dus met die resultaten, je kunt er wel iets mee, er spreekt wel iets uit, maar om even aan te geven hoe biased onze populatie was: de vraag moet belasting mogen? Daarop zegt één vierde geen belasting. Nou, ik zou niet weten welk product er in Nederland te krijgen is waar geen belasting op wordt geheven. Dus één op de vier mensen was al, ik zal maar zeggen, radicaal. Maar toch, je kon er toch wel leuke dingen mee vinden.” (…)

Thijs Roes: “En dan is er de thuisteelt, die is nog niet geregeld in de huidige initiatiefwet die moet gaan gedogen, alhoewel er op medisch vlak daar wel enorme stappen worden gezet, ook dankzij een motie, komt dadelijk allemaal nog aan bod. Maar het zou zomaar kunnen zijn, met een beetje glazen bol kijken, dat voor medisch gebruik er misschien toch iets geregeld gaat worden om thuis te kunnen telen. Nu was het zo dat heel erg veel mensen daar heel erg voor zijn, maar als we dan even gaan kijken wat de SGP stemmer bij ons -en dat waren er niet zo heel veel, het waren er honderdvijftig of zo, ook die was behoorlijk vóór. Dat vond ik toch wel interessant. Dat zijn uiteindelijk die resultaten, die discussiepunten liggen dus echt nog wel open. Welk model -het is me honderd keer gevraagd- heeft dan uiteindelijk gewonnen? Omdat die misschien, het was een heel leuk model, maar het leek wel heel erg op de Nederlandse situatie en dat is dan: het Veilingmodel, dat heeft gewonnen. Tot zover mijn stuk over welke discussiepunten er zoal komen kijken, daar gaan we het dan zo meteen uitgebreid over hebben.”

Michael Schaap: “Zijn er nog mensen met prangende vragen, voordat Doede los barst?”
Vragensteller: “Is er al eens over nagedacht om het te laten vallen onder de rechten van de mens?”
Thijs Roes: “De rechten van de mens? Nou, daar komt dadelijk volgens mij een interessante mededeling over, dus hou hem vooral vast.”

Michael Schaap: “Nog een vraag. Dag, meneer.”
Vragensteller: “Ja, ik had nog een vraag over de thuisteelt, die nog helemaal niet verwerkt is. Zou het ook zo kunnen zijn dat, stel het gaat helemaal door de regulatie en stel dat je met de thuisteelt hetzelfde zou krijgen als met de alcohol. Het wordt dan ook een economisch delict, ik mag bijvoorbeeld alleen met een speciale vergunning bier brouwen, mag ik wijn maken. Gedestilleerd mag helemaal niet, daar krijg ik nooit een vergunning voor. Maar je leest wel heel weinig in de krant dat die mensen nog worden betrapt, want vroeger las je het heel vaak. Maar zou het met de thuisteelt dezelfde kant op kunnen gaan? Dat het een economisch delict gaat worden, dat het gewoon niet mag, omdat je dan belasting ontduikt.”
Michael Schaap: “Ja. Ik bedoel, ik maak zelf grappa bijvoorbeeld, illegaal, in Italië trouwens. En daar komt nooit een hond naar kijken en iedereen weet dat. Leuke vraag, maar hij was retorisch, toch?”
Thijs Roes: “Nou, nee, kijk, ook daarin zie je dus dat een paar van die hippe brouwerijen die de afgelopen vijf jaar groot zijn geworden zijn letterlijk op een zolderkamertje -bij de buurman van mijn vriendin- begonnen. Dus er is altijd een soort grijs gebied, wat misschien niet zo grijs is, maar hartstikke zwart,  waaruit dat soort dingen kunnen gaan ontstaan. Op zich, dat er dat soort regels zouden gaan komen… ik denk dat in elk geval deze zaal vinden dat er een opening zou moeten zijn, bijvoorbeeld voor persoonlijk gebruik en niet verkopen.”

Michael Schaap: “Dan gaan we nu even Doede de Jong naar voren roepen.” [applaus]

Doede de Jong: “Lange tijd was ons land in sombere nevelen gehuld. Maar langzaam verdween de mist en klaarde het op. Met Vera Bergkamp en Liesbeth van Tongeren wordt het lente en breekt de zon door. Haar stralen kussen de aarde en laten de natuur ontwaken. Hennepplanten schieten als paddenstoelen uit de grond. Hoe zij hun tocht gaan voortzetten, dat blijft nog in het ongewisse. Hopelijk breekt de zon ook door voor de thuiskwekers. Want ik vind het onverteerbaar dat iemand of een overheid denkt het recht te hebben om voor mij te bepalen wat ik wel of niet tot mij mag nemen. Je wordt beroofd van de zeggenschap over je eigen geest en lichaam, je enige concrete bezit. Het recht op zelfbeschikking, dat is waar het in essentie om gaat.

Het is dan ook ronduit bizar dat een overheid bepaalt of je kamille, salie, tulpen, boerenkool of hennep, voor je eigen welzijn, hetzij recreatief of medicinaal, uit je tuin haalt. Dat maak je zelf wel uit. Ik hoef niet tegen mijzelf beschermd te worden en ik heb geen plantpolitie nodig. De regering heeft niet het recht om een plant te verbieden. De natuur is van iedereen. Wij zijn de natuur! [applaus]

Het criterium is altijd, dat je een ander met je consumptie niet concreet tot last bent. Het is dan ook heel verdrietig en wrang, dat het meest vredelievende volkje op aarde, de cannabisconsumenten, zo wordt gecriminaliseerd. Praktijk is dat als je hennepplanten in of om je huurhuis hebt en je wordt hier mee betrapt, je je eventuele uitkering verliest, je bankrekening wordt geblokkeerd, je wordt met kinderen en al op straat gedonderd, je krijgt een werk- of een gevangenisstraf plus nog eens een fikse boete en je krijgt de eerste zes jaar niet weer een huis.

Volwassen mensen worden met kinderen en al finaal kapot gemaakt om een paar planten. Bovendien wordt je zes keer gestraft voor hetzelfde delict, terwijl één keer in feite maar mag. Weerzinwekkende, onmenselijke praktijken. Om een plant! Straf staat in geen enkele verhouding tot het vermeende delict. Het zegt wel veel over de morele standaard van het huidige regime en het is evident dat die node herijkt dient te worden. Gezien de reacties van de VVD en het CDA zal het nog een hele klus worden om het voorstel door de Eerste Kamer te loodsen.

Schrijnend is het optreden van Mark Rutte, als premier van ‘alle Nederlanders’, want in plaats van zich oplossingsgericht te manifesteren blijft hij als een langspeelplaat in de stigmatiseringsgroef hangen, met zijn onbekookte uitspraken over wiet als zijnde ‘troep’ en ‘rommel’ en zadelt zodoende de samenleving met allerlei onnodige excessen op. Zijn ‘mantra’, dat 80% naar het buitenland gaat is puur speculatief. Hij was Trump al ver vooruit met zijn alternatieve feiten. [applaus]

Verder lees ik in het verkiezingsprogramma van het CDA dat zij alle coffeeshops willen sluiten, omdat ze daar een door 800.000 Nederlanders gewaardeerd kruid, namelijk wiet, verkopen. Wiet als concurrent van God? Het heeft er de schijn van, want hoe is het anders te verklaren dat het CDA een plant, een creatie van hun eigen schepper, gaat bestrijden? Hoe durf je zo’n goddelijk geschenk ‘het groene gif’ of ‘sluipmoordenaar’te noemen? Het is calvinistisch moralisme, een manier om mensen klein te houden!

Nu kun je wel een moreel oordeel hebben, maar dat geeft je nog niet het recht om je medemens het consumeren van hennepbloemen te verbieden. Temeer daar zij met hun consumptie niemand tot last zijn en er niemand aan dood gaat. De overheid heeft bewust een monstrum gecreëerd. Het cannabiswanbeleid is als een voortwoekerende juridische kanker, die een wissel op de samenleving trekt. De haard is het verbod. Dus zul je noodzakelijkerwijs naast het bestrijden van de uitzaaiingen, de haard- het verbod-moeten verwijderen.

Zo kom ik uit bij model Doede. Dit houdt in dat het moet worden geregeld als bier en wijn of beter nog, als aardappelen en groente. Naast de legale teelt voor coffeeshops, wat mijns inziens qua expertise en variatie het beste coöperatief kan gebeuren, mag iedereen zoveel kweken als hij wil. Maar als je het wil verkopen dan doe je dat middels de Kamer van Koophandel. Je houdt dan een logboek bij, zodat je gecontroleerd kan worden op hoeveelheid en kwaliteit en je betaalt belasting.

Opheffing van het cannabisverbod zal een verbetering van de wereld betekenen.

Tot slot: laten wij ons inzetten voor een vredelievende, verdraagzame samenleving, waarin op basis van wederzijds respect de dialoog centraal staat en het recht op zelfbeschikking wordt gerespecteerd. Baas in eigen Brein! Ik dank u wel.”

Michael Schaap: “Dank je wel Doede en wat weet je dat toch altijd weer mooi te zeggen. Wordt dit nog gepubliceerd op internet en zo? Facebook. VOC website hoor ik nu al, dat gaat de hele wereld rond.”
Thijs Roes: “En er is een live stream, we worden live uitgezonden.”
Michael Schaap: “Misschien ook nog in Vrij Nederland, als je wil. We gaan nu kijken naar een heel kort filmpje, gemaakt door uw volgende gespreksleider Steven Kompier.”

Steven Kompier: “Nou, dat is precies eigenlijk de vraag die volgens mij centraal staat, ook naar aanleiding van wat we net hoorden van Doede: wie gaat het nu zo meteen overnemen? En ik wil graag Vera Bergkamp uitnodigen naar voren te willen komen, ga lekker zitten. Van harte gefeliciteerd, laten we daar mee beginnen. Het was een ontzettende opening in het hele debat, het is een enorme stap in de goede richting. Hoe zie jij zelf eigenlijk deze ontwikkeling, waar denk jij dat we nu staan, qua Eerste Kamer en dat soort dingen?

Vera Bergkamp: “Nou, volgens mij moeten we eerst even genieten dat we echt een enorme stap in de goede richting hebben gezet. Het is natuurlijk ook altijd belangrijk om naar de toekomst te kijken, maar ik denk ook: dit is wel een heel belangrijke stap. We praten veertig jaar over het reguleren van de wietteelt en er is nu een meerderheid in de Tweede Kamer, dus ik gun het mezelf ook om een week gewoon nog even een beetje te dromen, zeg maar. Maar de volgende stap is natuurlijk, en ik ben heel blij dat mijn collega Michiel van Nispen van de SP hier ook vanavond aanwezig is, want hij is mijn maatje ook geweest in de het debat. De volgende stap is nu om de Eerste Kamer te overtuigen. Maar daartussen zitten nog verkiezingen en daartussen zit ook nog een formatie van een nieuw kabinet dus, ja…”

Steven: “En is er een moment geweest waarvan je dacht in die hele situatie van de afgelopen tijd dat je dacht van dit is het momentum, ik denk dat het gaat lukken?

Vera Bergkamp: “Het was echt heel spannend met de stemmingen. Ik heb altijd gezegd: het is pas zeker als het zeker is. Dus ik had wel een voorbehoud, ik weet hoe het is gegaan met de wet van mijn collega Pia Dijkstra over orgaandonatie, dat was ook zo vreselijk spannend. Maar vorig jaar in de zomer had ik wel het gevoel, en mijn beleidsondersteuner Floor van der Zee zit daar ook, hadden we het idee toen VNL zei van: we denken er over, misschien wel. En toen zei de PvdA: nou, misschien gaan wij ook wel een beetje loskomen van de VVD. Toen kreeg ik hoop.”

Steven Kompier: “Je noemde hem al, de SP, je maatje eigenlijk, Michiel van Nispen, zou jij ook naar voren willen komen? Ga lekker zitten. Michiel, je wordt een beetje het maatje genoemd nu van Vera, hoe zie je dat zelf?

Michiel van Nispen: “Ik vind dat een hele eer. Ik werk zelf sinds 2007 voor de Tweede Kamer fractie van de SP. Vera zei al: dit debat loopt dus al veertig jaar, daar heb ik dus 25% van meegemaakt. En het was enorm frustrerend al die tijd om te zien dat sommige partijen hier zo ideologisch in zitten: CDA, VVD, ook andere christelijke partijen, ChristenUnie, SGP, dat er eigenlijk geen zinnig debat mee te voeren was. Ik ben ongelofelijk blij met die doorbraak, bewerkstelligd door D66 en ik heb ze daar echt met alle plezier in gesteund. Maar ik wil er nog wel één ding over zeggen: aanvankelijk was ik wel sceptisch, dat weet je ook, over het wettelijk gedogen. Want ja, het wettelijk gedogen, ik vond het toch iets geks hebben. Ga je nou in de wet zetten: het blijft strafbaar, maar we gaan het niet vervolgen? Dus ik wilde eigenlijk toe naar gelegaliseerd reguleren, maar Vera heeft me weten te overtuigen dat dit een heel noodzakelijke stap was in de richting om niet het hele draagvlak te verspelen. En dan nog één ding over die stemming die zo razend spannend was: eigenlijk is onze woordvoerder Nine Kooiman. Nine Kooiman was zwanger, ze was gelukkig net bevallen, en terwijl ze net bevallen was is zij dus één week na de bevalling, speciaal voor deze stemming, naar de Tweede Kamer om haar hand op te steken. Dus dat is echt… respect.” [applaus]

Steven Kompier: “Maar om toch een beetje verschil tussen jullie te hebben, waar zou de SP het liefste hebben dat het zou uit komen?”

Michiel van Nispen: “Nou, uiteindelijk, ik heb ook niet voor niets een motie ingediend die zegt: ga nou kijken naar die verdragen. Tom Blickman had het er ook al over, wij vinden eigenlijk dat je die verdragen… Kijk, je kunt inderdaad zeggen met een beroep op andere verdragen, het recht op gezondheid et cetera, het recht op veiligheid, zou je dus ook kunnen zeggen dat die verdragen prevaleren boven die anti drugs verdragen. Maar om aan alle discussies een einde te maken hebben wij een motie ingediend die zegt: zorg nou dat er geen misverstand over kan bestaan dat dit soort stappen, zoals we nu zetten, dat dat dus gewoon mág. Die motie is echt nipt verworpen, dat is echt zonde, maar dat betekent niet dat dit kansloos is voor de toekomst. Dus eigenlijk zouden wij willen dat die anti drugs verdragen de ruimte gaan bieden om voor cannabis gewoon dit soort dingen te gaan doen die we eigenlijk logisch vinden.”

Steven Kompier: “Nog even naar Vera Bergkamp, waarom is het hele medicinale vlak gewoon helemaal weg gelaten in deze hele discussie eigenlijk?”

Vera Bergkamp: “Weet je, het was al een enorme stap om een meerderheid te krijgen voor dit voorstel en het voorstel heet ook een gesloten coffeeshopketen. In de volksmond is het de wietwet gaan heten, waardoor mensen ook het idee hebben gekregen dat er alles onder valt, dat we alles met deze initiatiefwet regelen, dat is niet zo. De thuisteelt en de medicinale cannabis vallen niet onder mijn initiatiefwet. Maar toen GroenLinks kwam met een amendement om iets te doen voor de medicinale cannabis, dan zit je in de rol alsof je een beetje in het kabinet zit, dus dan mag je een advies geven over het amendement, toen heb ik ook gezegd: ik laat het oordeel aan de Kamer. Ik vind het sympathiek. Dus in die zin heb ik zelf al ruimte gegeven om een meerderheid daarvoor te krijgen, dat is ook gelukt. Maar ik denk wel dat het tijd wordt, als het gaat om thuisteelt, als het gaat om medicinale cannabis, er moet wel een visie, er moet wel nieuw beleid komen. Ook kijkend naar de zorgverzekeraars en hoe dat allemaal gegaan is. Dus even los van mijn wet: er moet nog wel heel veel gebeuren als het gaat om de thuisteelt en de medicinale cannabis. Maar Michiel van Nispen en ik schelen niet zoveel van mening als het gaat over de toekomst. Want ook ik, heb ik aangegeven in het debat: de volgende stap, als we kunnen aantonen dat dit goed is voor de volksgezondheid, de openbare orde en de veiligheid, ja, dan zal een volgende stap legaliseren zijn.”

Steven Kompier: “En dat zal hoe lang duren, denk je?”
Vera Bergkamp: “Tja… Wat wel grappig is, twee jaar geleden zei eigenlijk bijna iedereen: je hebt totaal geen kans van slagen, dit gaat nooit lukken. Nou, kijk waar we hier staan, dat we vanavond hier zijn. Vol blijdschap, zeg ik maar. Dus ik durf geen voorspelling te doen. Laten we eerst dit maar regelen, en ook zorgen met elkaar dat als dit ook werkelijkheid wordt, dat we goed samenwerken met de coffeeshophouders, om hier een succes van te maken.” [applaus]

Steven Kompier: “Michiel, nog even één laatste vraag over de politiek en dan gaan we de andere deelnemers uitnodigen aan deze tafel. Maar je had het net in het voorgesprekje ook even over de politieke haalbaarheid en dat dit dus al heel ver is. Voor jou is het dus ook vrij verrassend dat dit gebeurt, maar denk je dat er nog meer rek in zit, dat we nog meer kunnen bereiken binnen de Tweede Kamer wat dit onderwerp betreft en als we het over medicinaal hebben?”

Michiel van Nispen: “Dat medicinale wel, ik heb het idee dat daar toch ook wel wat sympathie voor bestaat. Er is nog wel werk aan de winkel, maar volgens mij kan dat wel. De rol van de VVD, die kennen jullie ook allemaal, dat is natuurlijk erg interessant. Het congres heeft de VVD opgedragen: we gaan slimmer reguleren. Maar in het debat over het wetsvoorstel, want dat was na dat congres, hebben we gezegd: dan gaan jullie dus voor stemmen? Nee, want we zien beren op de weg. Ja maar welke beren dan en kom dan met een voorstel? Neem je taak dan serieus als volksvertegenwoordiger en kom met een voorstel hoe dat wetsvoorstel eventueel beter zou kunnen. Nou, geen enkele ruimte. Dus bij de VVD moet je gewoon nog steeds niet zijn, ondanks de mooie woorden in het verkiezingsprogramma. Maar dat schept wel verplichtingen voor de toekomst, dus ik denk wel dat ook de VVD op enig moment er niet meer aan ontkomt. En ja, de SP bestrijdt de VVD echt aan alle kanten maar als ze hier nou eens een verstandig beleid gaan voeren… Dus wij hopen dat ze heel klein worden bij de verkiezingen, maar vooralsnog ziet het daar niet naar uit, dan blijven zij een relevante speler dus jullie moeten je ook daar op blijven richten.”

Steven Kompier: “We hebben het over de aanvoer van de coffeeshops, Lisa van de Pink is hier, ik wil haar nu graag uitnodigen aan tafel om als coffeeshopeigenaar in Eindhoven. Ben je blij met deze ontwikkeling?”

Lisa Lankes: “Ik ben heel blij met deze ontwikkelingen. We hebben ze al eerder gehad, ik meen 1997, toen was er ook een nipte Kamermeerderheid, maar dat heeft helaas tot niets geleid zoals jullie allemaal weten. Ik ben heel blij dat dit initiatief is ondernomen, ik snap heel goed de kleine stapjes, dat het niet anders gaat. Want ik heb ook aan het begin gestaan van de medische cannabis, wij hebben heel veel uren gesleten met Boris van der Ham, omdat hij die motie ging indienen. En ik weet dat met kleine stapjes toch wel iets gaat lukken.”

Steven Kompier: “Kun je iets vertellen, want dat is nog niet zo lang geleden, anderhalve week geleden of zo zijn veel coffeeshopeigenaren bij elkaar geweest…”
Vera Bergkamp: “In het geheim, hoorde ik.”
Steven Kompier: “Nou ja, op een geheime locatie in ieder geval. Kun je daar iets over vertellen, wat daar de algemene stemming was?”
Lisa Lankes: “Wat bleek was dat de coffeeshophouders daar zeer sterk bij willen worden betrokken. En ik denk dat die expertise ook onmisbaar is. Ze horen er gewoon bij en dat vond zo wat iedereen van de aanwezigen.”

Steven Kompier: “En als je het hebt over de aanvoer van de coffeeshop, het gedogen van een aantal mensen die mogen gaan kweken onder voorwaarden: wat vindt je van die hele constructie zoals die er nu ligt?”
Lisa Lankes: “Nou ja, Vera zei net: het gaat met kleine stapjes. Er valt natuurlijk nog heel veel over te zeggen, want ik zie dat er groepen niet bekeken worden, net als die mensen met vijf planten. Waarvan ik ook denk: die kunnen zich toch ook in een coöperatie gaan manifesteren en dan laten we ze niet buiten schot. Het is nu alleen maar onze achterdeur, maar ik denk, die moet je nou niet irgendwa laten hangen. En ik denk uiteindelijk dat dat wij ook de telers die nu voor coffeeshops telen, net als een Doede, daar in mee moeten nemen. Want als je dan toch kijkt naar de artikelen, dit is dadelijk uw pakketje, Vera, ik heb dit toch maar mee genomen. Het is een artikel waarin ze wat ervaringen beschrijven in Colorado. Daar hebben ze dat niet gedaan en daar heb je een hele groep met expertise, daar kunnen zich criminelen over ontfermen…”
Steven Kompier: “Maar je bedoelt degenen met de expertise, de know how, de kwekers van voorheen, die houden ze helemaal buiten schot daar?”
Lisa Lankes: “Dat hebben ze niet gedaan, dus dat is een eigen leven gaan leiden, waardoor een intensieve handel naar de buurstaten is begonnen. En het was ook een duidelijke aanbeveling, ja, als jullie in Nederland hiermee beginnen, neem die groep mee, dan gaat dat niet dwalen. En dat vond ik een heel zinnige opmerking.”

Vera Bergkamp: “Volgens mij is dat ook echt heel belangrijk. Ik moet zeggen, bij het maken van deze initiatiefwet, waarvan de basis overigens is gelegd door mijn voorgangster Magda Berndsen, maar toen ik het van haar over nam heb ik ook met heel veel mensen gesproken over allerlei dingen. Ook met Tom, ook via de mail, dan kwam er een vraag: hoe zit dat nou? Er zit ontzettend veel kennis, ik vind ook dat we dat echt moeten gebruiken. En ik heb ook geleerd hoe bijzonder dat plantje is, eerlijk gezegd. Ik bedoel, het is niet vaak dat je anders naar een plantje gaat kijken, maar dat is wel gebeurd. Het is een veelzijdig plantje, je kunt er veel mee. En het is zo verschillend hoe je het kan telen en wat je er allemaal mee kan.”

Steven Kompier: “Maar is het dan niet juist gek dat er zo moeilijk over gedaan wordt, over dat plantje?”
Vera Bergkamp: “Ja en nee. Maar ik wil daar toch ook wel een nuance in aanbrengen. Kijk, wat je natuurlijk wel ziet is dat, als je kijkt… en dan heb ik het niet over alle plantjes, alle mensen, maar er is wel een groep, een kwetsbare groep. En dat zie je met jongeren die vaker terecht komen in de verslaving, die te maken hebben met allerlei andere problemen. Ik vind dat we daar ook oog voor moeten hebben.”
Steven Kompier: “De zogenaamde sluipmoordenaar krijgen we nu?”
Vera Bergkamp: “Nee, nee, nee. [lacht] Dat zou ik niet durven te zeggen, maar er is ook wel een kleine groep van kwetsbare jongeren, die op jonge leeftijd veel gebruiken, later in de problemen komen en daar moeten we oog voor hebben. Dat is die kant, maar aan de andere kant moeten we het daardoor niet voor heel veel mensen die er op een goede manier mee om kunnen gaan, gaan verbieden. Ik vond het verhaal wel mooi als het gaat over zelfbeschikking: ja, daar heeft het natuurlijk alles mee te maken.”

Lisa Lankes: “Mag ik nog even één kleine opmerking maken? Want bij dat problematische cannabisgebruik zijn de onderliggende oorzaken vaak psychisch en ligt het dus niet zozeer om de plant zelf. Eraan verslaafd raken is eigenlijk heel moeilijk. Je kan spreken van een zekere gewenning, net als dat je ook koffie gewend bent en aan andere dingen. Want ja, als je morgen met vakantie gaat dan krab je echt niet het behang van de muur als je niks bij je hebt.”

Steven Kompier: “Zeker. Het is ook een feit dat Novadic-Kentron heeft erkend: wij zijn voor regulering, omdat mensen dan ook betere informatie kunnen krijgen enzovoort.”
Michael Schaap: “Wat ik wilde zeggen: het was een drogreden van u net, dat wist u zelf ook wel. Want, moet ik dat nog uitleggen, dat een paar mensen problemen hebben: bij elke medicatie ontstaan bijwerkingen en zijn er ernstige problemen. Er vallen ook doden in ziekenhuizen. Dus dat is geen argument om iets wel of niet te doen.”
Vera Bergkamp: “Nee, maar volgens mij gaf ik dat ook aan.”
Michael Schaap: “Ja, weet ik wel, weet ik wel, maar politici die drogredeneringen gebruiken, dat vind ik altijd een beetje zwak.”

Vera Bergkamp: “Maar toch, mag ik één ding even zeggen? Jij had het over die verslavingskliniek, daar heb ik inderdaad zelf ook mee gesproken en die zeiden ook wat ik net eigenlijk herhaalde, hij is de deskundige daarin: het gaat om een kleine groep, maar hij zegt: daarom moet je eigenlijk juist reguleren zodat mensen weten wat ze roken. En zodat je ook voorlichting kunt geven en inzetten op preventie. Het was dus juist een argument om te reguleren, dus daar was ik heel blij mee.”

Steven Kompier: “Oké. Ik wilde de vierde persoon, Maurice Veldman, graag even uitnodigen om er bij te komen.”
Michael Schaap: “We hebben nog wel een vraag uit de zaal eerst.”
Vragensteller: “Door de huidige regelgeving van de Nederlandse staat zijn toch veel telers eigenlijk uit het criminele circuit. Hoe denkt u die te gaan overtuigen nu mee te gaan werken nu ineens mét de staat?”
Michael Schaap: “Ja, hoe worden die criminelen weer fatsoenlijke burgers?”
Vera Bergkamp: “Ja, dat is een heel, heel goede vraag, natuurlijk heeft dat een belangrijke rol gespeeld in het debat. Wat wij willen is die criminaliteit uit die keten weren. Coffeeshops willen ook een gewone onderneming hebben, die willen niet meer dat gedoe met die achterdeur. Dus we maken die keten gesloten en daar duwen we als het ware die criminaliteit uit.”

Steven Kompier: “Iemand die al bijna, volgens mij 22 jaar, de criminaliteit of de mensen in elk geval begeleidt daarin is advocaat Maurice Veldman. Maurice, wat vind jij eigenlijk van die hele constructie zoals hij nu bij de Eerste Kamer ligt? De overwinning, laten we het daar even over hebben.”

Maurice Veldman: “Het is de meest hoopvolle ontwikkeling van de afgelopen 25 jaar, denk ik, wat Vera Bergkamp heeft bereikt. Het is absoluut uniek voor Nederland dat er eindelijk een wet is aangenomen in de Tweede Kamer die echt die achterdeur wil reguleren. En, alle bezwaren ten spijt, dat is wat uiteindelijk zal moeten gebeuren. Dat kan niet anders. Er zijn een paar dingen niet geregeld, waaronder de thuisteelt en de medicinale patiënten, maar daar kom ik zo nog wel op. Maar dit is gewoon de grootste overwinning in cannabisland van de afgelopen decennia.” [applaus]

Steven Kompier: “En denk je ook dat het in bepaalde mate door gaat? Of is het nu zo dat we deze wet krijgen en vervolgens heel klein experimenteren, gedogen, op kleine schaal en God weet wanneer we eindelijk eens een keer echt doorbreken?”
Maurice Veldman: “Nou, ik vrees dat deze wet niet door de Eerste Kamer zal gaan vanwege het grote aantal neoliberale, rechtse elementen. Dan wordt het afwachten geblazen en moeten we nog een paar jaar respijt hebben, dat kan dan niet anders. En de coffeeshops gaan gewoon door. Want daar wil het ministerie niet van af. Ik heb wel eens gevraagd: waarom sluiten jullie niet alle coffeeshops? Nee, dat wilde het college van procureurs-generaal niet, ze kunnen niet zonder de coffeeshops. Maar wat ze wel willen, dat weten ze zelf ook niet. Dit is het eerste goede initiatief dat nu op tafel ligt, maar ik denk dat het nog wel heel lang gaat duren, hoor.”

Michael Schaap: “Ik heb even een vraagje, persoonlijk ook gericht… waarom is dat medicinale niet..? Ik weet, je zegt: dat is te veel, te complex, ik kon niet alles meenemen. Maar medicinaal is toch precies de vioolmuziek die je nodig hebt, dat kan je toch makkelijk als eerste fixen?”

Vera Bergkamp: “Het is ook niet zo geweest dat ik het niet belangrijk vond om te regelen, maar het paste niet in het plaatje van de gesloten coffeeshopketen. Daar ging het echt over het recreatieve gebruik en niet het medicinale gebruik. Dus dan had je ook een ander…”

Michael Schaap: “Maar tachtig procent van de patiënten koopt nu al in de coffeeshop -sorry dat ik je onderbreek- omdat de kwaliteit van de mediwiet niet sterk genoeg is.”
Vera Bergkamp: “Nee, maar ik vind het dus ook belangrijk -los nog even van de wet, waar dat niet onder valt omdat dat gewoon een gesloten coffeeshopketen is- vind ik wel dat er beleid moet komen. Ik vind het echt, als het gaat over de zorgverzekeraars die het nu niet meer vergoeden, ik krijg ontzettend veel mailtjes van mensen daarover en het is echt een probleem. En dat vind ik ook echt schrijnend.”

Maurice Veldman: “Daar hebben we wat op gevonden, als ik daar op mag reageren. Een initiatief van Doede de Jong en enkele andere waaronder ook het VOC die er al jaren over spreekt, is dat wij in de komende maanden een bodemprocedure tegen de Staat der Nederlanden gaan starten. Met als eisers een aantal kankerpatiënten, de vereniging medicinale patiënten en nog veel anderen, ook het VOC zal als eiser optreden. En dan gaan wij een beroep doen op een aantal internationale mensenrechten die voor staten die die verdragen hebben ondertekend waaronder Nederland de verplichting opleggen om voor burgers te waken voor hun recht op gezondheid en zelfbeschikking. Wat medicinale patiënten nu gebeurt is dat hen feitelijk het recht wordt ontzegd om hennepolie te gebruiken waardoor ze op de been blijven. Jan Dijkstra, hier aanwezig, gebruikt hennepolie en moet dat zelf maken of daar op illegale wijze aan komen, terwijl hij daardoor juist op de been blijft. Het wordt als hard drug bestempelt. In de Apollyon zaak, het is van de gekke, is zelfs CBD-olie als hard drug aangemerkt. De grondstoffen om CBD-olie te maken zijn ineens verboden terwijl het in heel Europa is toegestaan. Nederland is een totaal achterlijke weg ingeslagen. Daarom gaan wij tegen de staat procederen en moet de Landsadvocaat binnenkort uitleggen waarom iemand als Jan niet het recht toe komt om zijn kanker de baas te blijven door hennepolie te gebruiken.” [applaus]

Michael Schaap: “Hebben jullie daar geld voor nodig voor die bodemprocedure? Wie betaalt jullie advocaten en zo?”

Maurice Veldman: “We zijn net twee weken geleden met dit plan begonnen, ik heb al contact gehad met civiele specialisten en die geven het een heel goede kans. Omdat we ook wetenschappelijk bewijs hebben van o.a. Joost en zijn onderzoeken, in Amerika en de VS zijn al de eerste onderzoeksresultaten dat het ook daadwerkelijk effect heeft op het bestrijden van sommige ziektes en pijn. En met dat argument in de hand kan de Staat nooit beweren dat een stof die de volksgezondheid dient, hennepolie, als een hard drug wordt beschouwd.”

Steven Kompier: “Maar is dat ook genoeg resultaat voor het Zorginstituut om bij te draaien zodat ze wel nu de verzekeraars gaan adviseren of in elk geval het ministerie adviseren om het wel te vergoeden?”

Maurice Veldman: “Dat weet ik niet, ik zit niet in die clubs. Maar het is een van de redenen waarom het recht op gezondheid wordt ontzegd, dat burgers geen gebruik kunnen maken van zorgverzekeringen omdat alles wat met cannabis te maken heeft niet meer wordt vergoed. Terwijl mensen gewoon aantoonbaar op de been blijven en het wel degelijk helpt.”

Lisa Lankes: “Ja, ik wil daar nog iets aan toe voegen, ik had nog een stukje gevonden en dat is Nederlands staatsrecht, hè. ‘De Hoge Raad der Nederlanden ziet toe, 1: op bescherming der minderheden, 2: op de strafrechtpleging in het Koninkrijk.’ Let wel: in die volgorde. Dat vind ik niet onbelangrijk. En het is begonnen met een schrikkel-arrest, waar de officier van justitie meer bewijslast heeft gekregen en het in wezen negatief was voor de minderheid, en zo gaat dit alsmaar. Die prioriteit wordt niet gesteld, dat is een verkeerde gang van zaken en als er dadelijk nog geargumenteerd wordt in de Eerste Kamer, vind ik dit een aardig argument.”

Steven Kompier: “Ik wil nog even terug gaan naar diegenen die met de kweek bezig zijn, we zagen net dat kleine filmpje, met de vraag: waar gaan we naar toe? Eén grote of twee grote kwekers, die gaan kweken? Of wordt het een coöperatie? In hoeverre zijn mensen die nu bezig zijn met de kweek, en dat leg ik even neer bij de politiek wat dat betreft, en die zijn gepakt, puur op wiet zijn gepakt, dus niet zozeer omdat ze vrouwenhandel of wapenhandel of weet ik veel wat allemaal, maar puur op cannabis, en dus een strafblad hebben. Hebben die zo meteen een mogelijkheid om zich in te schrijven voor een gedoogsituatie zodat ze kunnen leveren aan coffeeshops?”

Vera Bergkamp: “Nou, als je kijkt, de minister gaat uiteindelijk beoordelen aan de hand van een aantal eisen, welke telers een gedoogbeschikking krijgen, zoals dat heet, een gedoogbesluit. Daarbij kán ze -we hebben dus niet in de wet aangegeven dat dat moet- een Bibob doen. Dus dat is nog een open vraag. En natuurlijk moet daar gewoon met wijsheid naar gekeken worden.”

Lisa Lankes: “Kan ik daar als shophouder ook iets over zeggen? In Nederland is het coffeeshopbeleid gemeentebeleid en de burgemeester heeft de mogelijkheid om het advies van de Bibob ambtenaar naast zich neer te leggen.”
Vera Bergkamp: “Exact. En dat hebben we dus ook overgenomen in onze wet, dus ook dat de burgemeester kan en dat hebben we dus ook voor de minister opgenomen. Dus er zit ruimte en er zit een stuk vrijheid in.”
Michiel van Nispen: “Ik zou die groep ook zeker niet bij voorbaat uit willen sluiten, even heel kort.”
Steven: Want je verliest daardoor natuurlijk veel know how en liefde voor…
Vera Bergkamp [tegen Van Nispen]: “Dan moet je minister worden, dan kan je…”

Steven Kompier: “Maurice, wat denk jij wat betreft de kwekers die jij hebt bij gestaan: in hoeverre zouden die daar open voor staan en er ook zin in hebben om het helemaal op een andere manier te doen? Je moet gaan etiketteren, je moet gaan testen, je moet van alles en nog wat gaan doen, je moet volgens Good Agricultural Practices gaan werken, volgens mij?”
Maurice Veldman: “Er zijn heel veel telers die dat heel graag zouden willen doen, die zouden zeker een legale status willen krijgen. En coffeeshops zijn het helemaal zat om afhankelijk te zijn van huistelers met brandgevaarlijke situaties. Die hebben liever de helft minder winst dan dat ze nog langer moeten afnemen bij de zogenaamde onderwereld, die willen echt een volwaardig ondernemerschap hebben. En dat zijn ze al, alleen zijn ze nog gedwongen om op de illegale markt in te kopen. Daar moet echt een einde aan komen.”

Vera Bergkamp: “Wat ik wel grappig vind, sinds deze wet krijg ik heel veel verzoeken van mensen die zeggen: ik wil teler worden. En die denken dan eh…”
Steven Kompier: “Ik denk dat er hier in de zaal misschien ook wel een paar zitten.”
Vera Bergkamp: “Zo van: goh, Vera, wat moet ik doen om eh… Maar het is echt heel verschillend: van mensen die er al heel lang mee bezig zijn in de tuinbouw tot en met mensen die echt totaal niks daar mee hebben, maar wel al zeggen: ja, daar zou ik wat in willen doen. Dus volgens mij biedt het ook wel ruimte voor nieuwe initiatieven denk ik, als ik zo kijk naar de reacties die ik in ieder geval heb gekregen.”

Steven Kompier: “Zijn er nog vragen uit de zaal of mensen die iets prangends…? Graag even gaan staan.”

Vragensteller: “Misschien niet onbelangrijk: hoe denk je de wet door de Eerste Kamer te krijgen?”
Vera Bergkamp: “Ja, dat is een heel belangrijke. Kijk, wat ik heb gedaan om de wet door de Tweede Kamer te krijgen is natuurlijk gewoon met alle partijen gaan praten, ook de kleine partijen. Het is ook een beetje sprokkelen geweest. Als het gaat over de Eerste Kamer dan zijn er twee partijen die heel bepalend zijn, waarvan ik wat minder hoop heb, kijkend naar het CDA. De mensen die het debat gezien hebben, ja, er was geen openheid, Michiel zei dat net, vanuit ideologie is het heel lastig om elkaar te vinden. De feiten maakten helemaal niks uit. De VVD, ja, daar is mijn hoop een beetje op gevestigd. Ik vond ze tot nu toe, en zeker, dat zei Doede ook, als het gaat over onze premier, die heeft zich heel negatief uitgelaten. Dus er hangt nog een sfeer van Opstelten en Teeven, maar ik was laatst op het VVD congres en daar was toch echt wel iets anders aan de hand. Ik bedoel, het is niet voor niks dat daar een motie is aangenomen.”

Steven Kompier: “Je hebt natuurlijk VVD-ers als Frits Bolkestein die al jaren pleiten voor legaliseren. Wat wou jij zeggen?”
Thijs Roes: “Nou, heeft het dan überhaupt zin, zoals het in Amerika gebeurt, dat je daadwerkelijk ook senatoren als volk gaat benaderen?”
Vera Bergkamp: “Ik denk dat het… nou ja, wat heel belangrijk is, is bijvoorbeeld dat er zoveel draagvlak is bij burgemeesters en bij wethouders, bij gemeenten, die echt zeggen van: joh, alsjeblieft regel dat. Ik hoop ook dat er wat meer komt uit de politie en van het Openbaar Ministerie, er zijn natuurlijk al twee brieven geweest, de politie was in principe wat genuanceerder, maar het Openbaar Ministerie had toch best wel wat kritiek. Dus ik hoop dat daar ook wat meer beweging in komt. Dat helpt allemaal om draagvlak te krijgen. En ook, ja, als burgers, maar ook vooral als coffeeshops, georganiseerd. Zo werkt dat vaak, dat is denk ik ook goed om de politiek te benaderen.”

Michiel van Nispen: “En wat denk je van de verkiezingsuitslag? Die is natuurlijk ook allesbepalend, hier kunnen afspraken over worden gemaakt. Het maakt nogal wat uit op welke partijen er dadelijk gestemd wordt voor wat voor afspraak er komt in het regeerakkoord.”

Michael Schaap: “Duidelijk. Daar wilde ik ook nog iets over zeggen, maar ik wilde het niet hebben over de aankomende verkiezingen, want Wilders blijft er nog even buiten, die wordt geen premier van Nederland weten we allemaal hier. Maar hij heeft gezegd, over twee jaar gaat hij meedoen voor alle gemeenteraden. En hij heeft ook al gezegd dat als hij dan ‘de macht’ niet krijgt, tussen aanhalingstekens, er een revolte kan komen. Later is hij weer bij gedraaid: ja, ik voorspel de revolte, ik dreig er niet mee. Nou ja, whatever. Niets is gezegd over het feit dat over twee jaar plotseling half Nederland PVV blauw kan zijn. En ik snap… eerst misschien nog even de leuke vraag: begrijp je hun standpunt? Ik bedoel, ongeveer driekwart van hun stemmers blowt zelf en ze zijn zo radicaal anti drugs, ik snap het niet.”

Vera Bergkamp: “Nee, ik snap dat ook niet. Ik weet dat toen het ging over de alcoholwet ik samen met Fleur Agema niet voor de verhoging van de leeftijd was, omdat ik zei: besteed nou wat meer aandacht aan de handhaving, preventie, we hadden net een nieuwe wet. Dus ik dacht: daar zit iets van progressie in. Maar de PVV maakt heel duidelijk onderscheid: alcohol, dat mag wel en ook roken, maar drugs is fout, verkeerd. Eigenlijk een beetje zoals het CDA.”

Michael Schaap: “Hasj, dat is Marokkaans en bier, dat is Hollands.” [gelach]
Vera Bergkamp: “Nou ja, wat jammer is, de PVV heeft niet mee gedaan in het debat, hè. Dus we hebben ook echt niks kunnen uitwisselen. Dus ja, geen idee.”

Steven Kompier: “En als er zo meteen verkiezingen zijn geweest: hoe hard is dit als ruilmiddel? Hoe hard blijven jullie vechten voor hetzelfde standpunt? Zo meteen, met coalities en dergelijke… Inderdaad, wisselgeld.”
Vera Bergkamp: “Nou, als ik heel eerlijk ben: het zal al een heel gedoe zijn, kijkend naar de peilingen nu, om een kabinet te formeren. Dus al die partijen die nu met breekpunten komen en met partijen uitsluiten, weet je, uiteindelijk werkt dat niet en ga je alleen maar de kiezer teleurstellen. Dus ik sluit me een beetje aan bij wat Michiel zegt: het is heel belangrijk dat mensen het juiste doen met het stemmen, dat er echt wel weer progressie komt. Dat hoop ik echt oprecht. Maar breekpunten of partijen nu al uitsluiten, dat heeft geen zin, want je zult met meerdere partijen moeten gaan…”
Michael Schaap: “Hou op, ik wil die zin gewoon nooit meer van jullie horen. We weten gewoon dat… jullie zeggen het allemaal: niet uitsluiten. Hou daar mee op.”
Vera Bergkamp: “Ja, maar het is wel zo. Maar, even, wij sluiten geen partijen uit, maar er zijn wel andere partijen die veel meer andere… Wij sluiten de PVV uit, die willen ook ons gewoon niet hebben, daar is geen liefde, maar wij gaan geen andere partijen uitsluiten, want dat zou kiezersbedrog zijn, volgens ons.”

Michael Schaap: “Oh, Freek Polak. Psychiater en ook deskundoloog… ga maar staan.”
Freek Polak vanuit de zaal: “Nou, ik vraag me af of het niet tijd is om ook na te gaan denken over een amnestie. Want dat is toch eigenlijk wel aan de orde, vind ik. Want iets dat strafbaar gevonden werd, wordt nu niet meer strafbaar. En hopelijk wordt verruimd nog, later. En dan moet je tijdig erbij zijn om te zorgen dat dat een serieus onderwerp wordt van gesprek: dat de mensen die in de gevangenis zitten of wat voor boetes dan ook krijgen voor drugsdelicten dat dat dus afgelopen moet zijn. En dat dat terug gedraaid moet worden.” [applaus]

Steven Kompier: “Ja, wat vinden jullie daar van? Is dat reëel?”
Michiel van Nispen: “Ja, hier ben ik eerlijk gezegd, ik begrijp de vraag heel goed, maar hier ben ik heel eerlijk niet zo optimistisch over. Net als dat we straffen niet met terugwerkende kracht invoeren, als we morgen iets strafbaar stellen gaan we niet zeggen: je hebt dat vorige week gedaan, dus strafbaar…

Freek Polak vanuit de zaal: “Maar het is op nonsens gebaseerd!”
Michiel van Nispen: “Nogmaals, ik begrijp de vraag wel maar realistisch gezien denk ik dat dit juridisch een onbegaanbare weg is. Dat wil niet zeggen, want dat sluit ook aan op de vraag die net gesteld is, dat mensen die ooit een strafbaar feit hebben begaan door te telen, daarvan hebben we net wel gezegd: die sluiten we niet op voorhand uit in de toekomst als teler. Ik bedoel, dat komt op zich ook een stukje tegemoet…”

Steven Kompier: “En wat denk je als advocaat, Maurice, bij zo’n soort idee?”
Maurice Veldman: “Nou, ik zit net te bedenken wat voor soort mensen nou eigenlijk voor soft drugs delicten vast zitten, maar dat zijn over het algemeen wel de grote criminele organisaties die op zeer grote schaal soft drugs kweken. En dat zijn niet de thuistelers, die komen tot 1000 planten met een taakstraf weg van 240 uur.”

Michael Schaap: “We gaan niet criminaliseren en iedereen zwart maken maar we weten natuurlijk allemaal dat in het Brabantse land er welig wordt getierd of telig wordt gewierd, ik weet niet hoe je dat zegt, ja, I’ve been there en dat zijn andere jongens. Dat zijn geen Doedes.”
Doede de Jong, vanuit de zaal: “We hebben het over amnestie, er ligt nu bij ons bijvoorbeeld conservatoir beslag op ons huis, dat zou bijvoorbeeld geseponeerd kunnen worden in zo’n geval. En in Canada doen ze het ook, daar wordt ook amnestie toegepast voor mensen met cannabis.”

Maurice Veldman: “Ik denk dat je het zelfde krijgt als bij coffeeshops die met een stash worden gepakt, dat er gewoon een rechterlijk pardon zal worden opgelegd.”

Steven Kompier: “Ik heb hier nog een vraag.”
Vragensteller: “Wat zijn de stappen mocht er niet genoeg animo zijn om aan de vraag te kunnen voldoen? Blijven we dan half met legale en half met illegale telers werken?
Vera Bergkamp: “We hebben in de wet daar wel over nagedacht en daarom ook een overgangstermijn opgenomen. En een overgangstermijn zegt: het gaat pas allemaal over op het moment dat er voldoende telers zijn. Ik verwacht eerlijk gezegd wel, als ik kijk naar de animo, dat er voldoende telers zullen zijn. Als je een beetje ondernemer bent… Want we hadden het net ook over hasj, hè, ik kan me ook voorstellen dat je als ondernemer hier in Nederland hasj gaat proberen te maken.”
Michael Schaap: “Gebeurt al, hoor, gebeurt al.”

Steven Kompier: “Nou ja, het zou mooi zijn, als natuurlijk wat Tom Blickman ook al heeft aangegeven, als we soort fair trade met Marokko of Nepal of weet ik wat, waar gewoon heel andere hasj is, met heel andere waarden dan hier in Nederland. Maurice, wat zie jij verder nog in Nederland als een mogelijkheid om bijvoorbeeld nu dat veel mensen nog steeds gepakt worden, er wordt heel veel ontnomen. En eigenlijk is het op een of andere manier heel positief wat er op dit moment allemaal gebeurt, maar aan de andere kant lijkt de strijd gewoon even hard door te gaan en misschien nog wel harder.”

Maurice Veldman: “De strijd is bikkelhard. De strijd is nog nooit zo hard geweest, vooral in Brabant en Zeeland. Er is een zogenaamde korte klap methode al jaren geleden in gang gezet, alles wat met cannabis te maken heeft en met teelt wordt meedogenloos aangepakt. Mijn cliënt Hans Kamperman uit de Achterhoek, een keurige burger die vijf planten in zijn tuin heeft staan, wat is toegestaan. Hij heeft geoogst, de hele straat rijdt vol met politie auto’s, hij wordt twee nachten in een cel gegooid en hij verklaart dat hij voor kankerpatiënten gratis wilde weg geven, er hennepolie van wilde laten maken in de toekomst. En die man moet volgende maand voor de Meervoudige Strafkamer voorkomen en er worden gewoon hoge straffen geëist. Voor vijf planten. Ze zijn helemaal de weg kwijt, er wordt overal beslag op gelegd, auto’s, huizen, huurovereenkomsten worden ontbonden, banken zeggen hypotheken op, opstalverzekeringen worden opgezegd. Zelfs voor een hokje met vijftig planten gebeurt dat al. Het is een ongekende strijd tegen alles wat met groen te maken heeft. En het houdt niet op. Ik ben er heel somber over. Justitie gaat gewoon door.”

Lisa Lankes: “Je hebt ook nog het stukje van de burgemeester en al die sancties die hij oplegt: in wezen zijn we in een democratie en dat maken wij als coffeeshops als heel lang mee, dat er drie petten op één hoofd zitten. Dus hij bedenkt de sancties, hij stuurt de politie op je af en vervolgens legt hij jou de sancties op. Ik vind: in een rechtsstaat kan dat niet en werkelijk, in Brabant heeft dat disproportionele vormen aangenomen. Dat er interviews zijn met burgemeesters die zeggen: ik ga de junken het ook nog afleren. Nou, dan denk ik: het gebruik is nog niet verboden, maar dat gaat de burgemeester dus ook willen verbieden. En dat is mijn optiek misbruik maken van de wet Damocles. En zo hebben we ook excessen gehad, en nog steeds, met misbruik maken van de wet Bibob.”

Steven kompier: “Lisa, nu je toch aan het woord bent: de social club, het model dat net aan bod is gekomen, is dat een bedreiging voor de coffeeshops? Of denk je dat dat model zoals het net werd omschreven hier gewoon niet op gaat?”
Lisa Lankes: “Nou, ik heb daar wel een opvatting over. Want willen we een beetje doordenken: hoe willen we dat allemaal in elkaar zetten, dan hebben we in Nederland verschillende bedrijfsvormen, een BV, een NV, een maatschap, een eenmanszaak, een stichting, daar zou je ook nog aan kunnen denken. Ik heb wel een probleem met de verenigingsvorm, want er moet elk jaar een nieuw bestuur gekozen worden, met een nieuwe voorzitter. En dat betekent dat een burgemeester elk jaar opnieuw weer vertrouwen aan een groep moet schenken. En laten we wel wezen, ik zit al heel lang in het verenigingsleven, je moet ook denken aan een vijandige overname. Er komen nieuwe leden en een nieuw bestuur, de oude leden lopen weg want die zijn niet meer blij en in één keer heb je een heel ander regime. Dat kunnen ook criminelen zijn die dat over kunnen nemen. En dat is bij bedrijfsvormen of een stichting of maatschap of iets dergelijks minder snel aan de hand. Dus ik ben niet werkelijk een voorstander van dit soort systeempjes. En ja, als ik toch nog een keer kijk wat Colorado schrijft, dan is er blijkbaar op dit soort constructies heel weinig zicht. Ik denk dat je heel goed moet kijken waar je voor kiest, maar mijn voorkeur heeft het niet.”

Vera Bergkamp: “Ik kan me voorstellen, in Spanje is het natuurlijk wel heel populair, maar daar waren natuurlijk geen coffeeshops.”
Lisa Lankes: “Nou, dat zijn volgens mij eeuwige voorzitters en dan ben je toch geen vereniging meer, dat slaat toch nergens op.”
Maurice Veldman: “In Spanje is de social club ook mislukt, want in grote steden als Barcelona en Madrid is niet eens ruimte om die planten te telen. En er is zoveel vraag naar dat die social clubs gewoon bij criminele organisaties hun wiet inkopen.”

Steven Kompier: “Ik zie hier een vraag uit de zaal.”
Vragensteller: “In ieder geval harstikke gefeliciteerd met uw overwinning. Ik ben 22 jaar coffeeshopeigenaar in Amsterdam, met heel veel plezier. En u hebt het over kleine stapjes, u heeft harstikke gelijk, waarom beginnen we niet met onze voorraad te verhogen? We begonnen in Amsterdam in 1995 met 450 coffeeshops, nu hebben we nog maar 174 coffeeshops over. Dat is een vermindering van meer dan 61%. Dat is heel veel. Het aantal bezoekers is meer dan verdubbeld, verdrievoudigd of verviervoudigd. Maar de controles blijven nog steeds op die voorraad. En dat vind ik heel erg moeilijk, want zo direct ga ik hier naar buiten en morgen ga ik weer aan de slag en nog steeds zijn we de lul.”
Michael Schaap: “Als ik even mag aanvullen, uit eigen ervaring, als ik bijvoorbeeld bij een beroemde coffeeshop hier in Amsterdam kom waar zelfs rijen buiten staan, dan kom je binnen en dan is alle hasj op. Dat is gewoon op! En dan zeg ik: hè, je bent toch een winkel?
Vragensteller: “Hoe je het ook bekijkt, landelijk zijn we ok gehalveerd, of je het nou lokaal kijkt hier in Amsterdam zijn we ook al gehalveerd. Dus onze voorraad in de coffeeshop, daar heb ik ook al een berekening voor gedaan, die moet op zijn minst naar 1,3 kilo, als je al die andere coffeeshops meerekent die al gesloten zijn. Het is net als een organisch beleid, maar daar houden ze totaal geen rekening mee, het is alleen maar repressie.”
Michael Schaap: “Punt is duidelijk.”

Vera Bergkamp: “Ja, weet je, als je kijkt naar het beleid in Amsterdam dan vind ik het ook echt slecht dat heel veel coffeeshops moesten sluiten. Ook de Mellow Yellow, wat toch een begrip was in Amsterdam, dat vind ik echt slecht. En je ziet het resultaat: lange rijen bij de bestaande coffeeshops, en inderdaad je komt niet meer uit met je voorraad. Maar toch denk ik als het gaat om lokaal beleid dan is die vrijheid er nu niet helaas, hè, dus op het moment dat je een grotere voorraad hebt ben je in strijd met de voorwaarden en ben je ook echt strafbaar. Dus ja, volgens mij, ik zeg altijd, het zijn kleine stapjes, maar als we dit regelen -en daar is echt mijn hoop op gevestigd dan zijn we wel het enige land in Europa dat dit zo geregeld heeft. Dus daar is mijn hoop op gevestigd, om het goed te doen en niet om nu al kleine dingetjes te doen. Want nogmaals, daar ben je nu al strafbaar in helaas.”

Michael Schaap: “Nog twee vragen aan deze kant, u mag eerst.”
Vragensteller: “Ja, u wil het door de Eerste Kamer loodsen, natuurlijk, u zei dat we een breed draagvlak moeten creëren. Ik geloof dat dat er is onder veel verschillende groeperingen, politie, hulpverlening, Novadic-Kentron, heel veel gemeentes hebben het manifest getekend natuurlijk, dat ze iets willen gaan doen, we hebben gebruikersverenigingen, we hebben coffeeshops, die zelf met initiatieven komen om zelfregulatie ook toe te passen. Is het een idee om een forum of een soort organisatie op te richten om die mensen samen in gesprek te laten komen? Om met een advies te komen ook: hoe kunnen we vooruit gaan? En hoe kunnen we de Eerste Kamer overtuigen?”
Vera Bergkamp: “Nou, ik vind dat heel mooi eigenlijk. Ik denk alles wat er nu gebeurt vanuit de sector zelf, vanuit mensen die betrokken zijn bij het onderwerp om samen dingen te doen, ja, daar zit je kracht. Ik moet zeggen ook, ik vond de reacties naar aanleiding van de Tweede Kamermeerderheid door de sector ook heel sterk. Ik bedoel dat was echt positief. Want je moet natuurlijk oppassen, op het moment dat de sector zegt van ja, we vinden dit niet fijn of zus moet beter en zo moet anders, dank denkt de Kamer ook: lekker, dan heb je iets geregeld en dan wil de sector het niet. Dus ik was blij met die verenigde reactie en ik denk dat het goed is om nu als sector ook na te denken, met belangenorganisaties en mensen die daar expert in zijn: hoe kunnen we ons voorbereiden als sector? Dat als het eenmaal lukt, wel met voorbehoud zeg ik er bij, je er klaar voor bent, dat zou harstikke mooi zijn. Ja, goed, goed initiatief.”

Steven Kompier: “Ik heb nog even een vraag van August, ogenblikje.”
August de Loor, Adviesburo Drugs: “Nou, het is niet zozeer een vraag, maar ik sluit me volkomen bij Vera aan. Kijk, na vijftig jaar coffeeshops en veertig jaar gedoogbeleid is dit een doorbraak, die zij gecreëerd heeft. En eigenlijk is het een oproep, vooral naar de coffeeshopbranche en alles wat achter de achterdeur is, aan wat zich aan kleinschalige kwekers heeft ontwikkeld in de afgelopen decennia, dat daar de belangrijkste uitdaging ligt. Unite! Jullie moeten echt, en dat vind ik van het allergrootste belang, wat Vera ook aangeeft, dat er ook kwetsbare groepen zijn. Met andere woorden: er moeten ook handreikingen gedaan worden vanuit de gezondheidszorg enzovoort enzovoort. Om dat woord door te zetten ten aanzien van de medische toepassingen van cannabis, vind ik het van belang, ik zit nou de CBD-denktank groep voor, dat als je met artsen praat, met apotheken praat, ik ben vanmiddag nog bij het AMC geweest over de psychotherapeutische toepassing van cannabis: allemaal zeggen ze, het moet niet alleen maar bij CBD blijven, het moet ook THC en CBD blijven. Maar allemaal zeggen ze: de enige doorbraak om dat voor elkaar te krijgen is dat de eerstelijns gezondheidszorg en de eerstelijns geestelijke gezondheidszorg daar achter gaan staan. Maar die zeggen van hun kant: we willen zo weinig mogelijk associaties met de recreatieve kant van cannabisgebruik. En dat is een heel belangrijk punt.”

Steven: “Dat is eigenlijk al de hele tijd een beetje een probleem geweest, ook om het recreatieve en het medicinale te mengen omdat er wordt gezegd: als het medicinaal wordt geregeld, dan zijn de recreanten de dupe, want die worden keihard aangepakt. Maar wat jij net zei, unite, de coffeeshopbranche, de kwekers, noem maar op: dat is wel een ding in deze branche. Want unite, dat is niet wat vaak gebeurde in deze branche. Kun jij daar misschien iets over zeggen, Maurice of Lisa, over de samenwerking in de branche, met coffeeshopeigenaren, kwekers, degenen die de politiek eigenlijk zouden moeten adviseren? Is daar een bepaalde samenwerking, is daar een goede… ja, unite, wat August zegt?”

Lisa Lankes: “Nou, er zijn heel veel verenigingen van coffeeshops in heel wat steden en als ik het zo bij elkaar tel dan komen we van de 600 denk ik bij de 200 shops. Ik denk vooral omdat je vrijwillig lid bent, is dat een zeer hoog percentage. Want het is een derde, dat kan Koninklijke Horeca Nederland nooit ophoesten. Dan is er een landelijk overleg waar alle voorzitters bij elkaar zitten. En ik kan nou niet zeggen dat dat altijd zeer frequent is, want omdat het coffeeshopbeleid gemeentebeleid is heb je niet altijd dezelfde raakvlakken. Je had in het Zuiden een I- en een B-criterium, in het Noorden niet. Nou, hoeveel empathie kan je opwekken bij collega’s, dat moet je dan toch een beetje zelf doen. Maar net als die achterdeur, er zijn zoveel raakvlakken, dat daar wel weer over gesproken wordt. Dus er zijn wel degelijk vehikels waar je mee kan spreken.”

Vragensteller uit het publiek: “Ik had een vraag voor de coffeeshop mevrouw. Wat is eigenlijk het belang van een coffeeshophouder om te reguleren? Ik heb het idee dat het ideaal is als het niet gereguleerd is, want je kan er goed belasting mee ontduiken, het is een sluitpost in de boekhouding. Ja, het enige idee dat ik kan bedenken is: mijn ouders die zien coffeeshops, dat komt een beetje in hetzelfde hoekje als bordelen, dat schimmige gebeuren. En dat u daar uit wil, dat kan ik me wel voorstellen. Maar wat is nou de echte reden dat u wilt reguleren?”

Lisa Lankes: “Nou, ik zou graag een keer uit die stress willen komen van de dagelijkse spagaat met 500 gram. De ondernemers die ik ken die betalen allemaal gewoon hun belasting en het is ook niet zo dat er enige noodzaak bestaat om de belasting te ontduiken. Ik zou daar heel erg voor zijn. Je kan natuurlijk zeggen: het zou ten nadele zijn als je alleen maar een paar grote spelers op de markt krijgt en een eenzijdig aanbod en we lossen andere zaken sociologisch niet op. Maar in principe ben ik er voor en ik proef ook dat een groot deel van de branche dat is. Natuurlijk zijn er een paar enkelingen, vrije jongens, die denken: ik zal het altijd zo willen houden. Maar dat zijn er niet zoveel.”

Michael Schaap: “Nog een vraag uit de zaal.”
Steven: Nog één vraag daar in de hoek en dan ronden we langzaam af.
Michael Schaap: “Oh, maar ik heb deze mevrouw echt ontzettend beloofd…”
Vragenstelster: “Ik had een korte vraag aan Vera Bergkamp: waar is het mis gegaan met het Openbaar Ministerie? Waarom hebben die zo’n gesloten houding en waarom vinden ze het zo belangrijk dat het kennelijk tot hun terrein blijft behoren, terwijl het heel veel geld kost en ze die capaciteit anders in zouden kunnen zetten. Wat is daar de miscommunicatie?”

Vera Bergkamp: “Ja, ik was ook wat verbaasd over de brief. De mensen die het debat hebben gevolgd hebben dat volgens mij ook kunnen meemaken. Als je kijkt dat wij, we doen eigenlijk twee dingen in de initiatiefwet, we zorgen dat de gemeente bevoegdheden krijgt, als het gaat over het vaststellen van lokaal beleid, de burgemeester en als het gaat over de teelt dan is de minister van volksgezondheid in de lead. Het Openbaar Ministerie, net als de politie, is natuurlijk gewend om landelijk te werken, om veel bevoegdheden te krijgen. Wij hebben er voor gekozen om het onderwerp langzaam in het bestuursrecht te trekken en uit het strafrecht. En het Openbaar Ministerie is natuurlijk een strafrechtorganisatie. Je ziet dus dat die overgang, die verandering, dat dat lastig is. Het is een vorm van decentraliseren, zou je kunnen zeggen. En mensen zijn dan vaak bang, dat zag je bij de politie en het Openbaar Ministerie, dat er dan verschillen ontstaan. Maar dan denken wij: ja, dat is ook prima, want er zijn lokaal ook verschillen. Er is een verschil tussen Amsterdam met heel veel toeristen ten opzichte van weer andere gemeenten. Maar dat vul ik in, dat is het idee dat wij hebben waarom zij negatief zijn. Maar ik moet zeggen: ik heb ook wel met mensen gesproken die daar toch ook wel weer anders over denken. Dus er is wel ontwikkeling, ook daar.”

Steven: “Michiel, jullie achterban, SP, jullie hebben veel ook politiemensen en zo, vakbonden, OM even bij wijze van, wat krijgen jullie te horen vanuit dat veld?”
Michiel van Nispen: “Nou, dat sluit hier een beetje op aan. Dat is inderdaad een beetje de angst van: Ja, dan moeten we daar zo gaan werken en daar zo gaan werken, dat vinden ze denk ik heel ingewikkeld. Maar ik moet wel opmerken: er is tijdens het Kamerdebat wel erg eenzijdig uit die brieven geciteerd.”
Vera Bergkamp: “Ja, absoluut.”
Michiel van Nispen: “Dus als het beeld ontstaat, en je hebt de brief zelf niet helemaal gefileerd, dat ze superkritisch zijn, nou, ze zijn kritisch, ik had op een andere brief gehoopt, maar het valt ook wel weer mee. Ze hadden ook andere zinnen kunnen citeren.”
Vera Bergkamp: “Ja, ik ben het met Michiel helemaal eens.”

Steven Kompier: “En er zijn genoeg geluiden uit het OM geweest de afgelopen jaren die het tegenovergestelde… Daar was nog een vraag.”

Michael Schaap: “De laatste vraag ook, dames en heren, want het is kwart voor tien, we moeten nog bier drinken en misschien wel roken of verdampen, of hoe heet dat nieuwe nou, dabben? Dabbing? In ieder geval: een vraag uit de zaal, de laatste.”

Vragensteller: “Ik kom uit Haarlem, ik heb daar elf jaar in de gemeenteraad gezeten, inderdaad lokaal beleid, daar hebben wij een keurmerk voor coffeeshops, uniek voor Nederland, in weten te stellen. Waardoor de kwaliteit van een en ander ook gegarandeerd kan worden, in ieder geval op termijn. Als ik een paar hectare brandnetels wil verbouwen, hoef ik daar niets voor te verzoeken. Die meneer vraagt: wat is het belang van die coffeeshophouders, dat ís die kwaliteit. Dat is het waarborgen van die kwaliteit, dat is ontzettend belangrijk. En nou kom ik op mijn punt: zorgplicht van de overheid die decennia lang gedoogt dat je die spullen kunt kopen, gelukkig. Hoe hypocriet ben je als je vervolgens niet wil weten wat de kwaliteit is?” [applaus]

Steven kompier: “Ik heb nog even één dingetje, ik wil aan Tom Blickman toch nog even vragen: hoe wordt er in de rest van de wereld naar ons gekeken nu? Sinds het wetsvoorstel door de Tweede Kamer is, is dat hoopgevend?”
Tom Blickman: “Wat ik een beetje merk is een reactie van: hè hè. Want ja, Uruguay is ons al voor gegaan en Canada gaat dat ook doen. Dus iedereen zat een beetje te wachten op waar zijn die Nederlanders nou eigenlijk? Ik denk dat het wel belangrijk is, want Nederland is wel het eerste Europese land wat dit gaat doen en dat gaat ook binnen Europees verband discussies opleveren. Maar je ziet ook dat… Nee, Portugal heeft het niet gereguleerd. Maar wat je ziet is dat, net als eigenlijk in Nederland waar de belangrijkste push om het te veranderen toch van het lokale niveau kwam, samen met activisten en de coffeeshophouders, dat zie je ook in andere landen in Europa gebeuren. In Duitsland zijn nu al twintig steden die af en toe praten van: nou ja, wij willen dit eigenlijk ook, wij willen ook een gereguleerde… en ze hebben van Nederland geleerd, ze willen een gereguleerde verkoop met een gereguleerde aanvoer. Dezelfde discussie speelt in Denemarken bijvoorbeeld, de stad Kopenhagen wil al jaren een soort coffeeshop systeem hebben, mét gereguleerde aanvoer. Nou in Spanje, waar we het net over hadden, daar zijn 800 tot duizend social clubs, daar willen verschillende steden dat ook gaan reguleren. En zelfs verschillende autonome regio’s, zoals Catalonië, Baskenland en Navarra, die willen dat ook gaan reguleren. Dus je ziet in heel Europa wel een duw naar regulering. En dat dit nu juist gebeurt in Nederland, er wordt hier toch weer een klein doorbraakje geforceerd, wat ook in die andere landen mensen weer hoop geeft, of energie geeft om daar wat mee te doen, denk ik.”

Michael Schaap: “Dames en heren, ik mag u allen namens de VOC, De Correspondent en de stichting Legalize! hartelijk danken voor uw aanwezigheid. Uiteraard onze gasten ontzettend vriendelijk bedankt allen. Een goede thuisreis, naar Eindhoven… ga je nog naar Groningen, Doede?”

Doede de Jong: “Ik kom uit Friesland!”

Michael Schaap: “Appelscha, Appelscha, Friesland, oh ja, shit.  Appelscha. Daar moet je zijn mensen. Ik bedank verder Steven Kompier natuurlijk, collega filmer en interviewer, Thijs met die geweldige achternaam Roes, laten we Thijs ook vooral zijn achternaam eer aan doen vanavond. Ik moet ook Hester Kooistra bedanken voor haar achtergrondinformatie, humanisticus en Has Cornelissen.”