‘Vrijspraak Checkpoint is definitieve failliet van anti-wietbeleid Opstelten’

Het vonnis van het gerechtshof Amsterdam in de zaak rond coffeeshop Checkpoint in Terneuzen is het definitieve failliet van het anti-wietbeleid van minister Opstelten. Dat zei Tim Vis, een van de advocaten in de Checkpoint zaak, vanochtend op Radio 1. “Het Openbaar Ministerie is nu door twee gerechtshoven -van de vier in Nederland- flink met de neus op de feiten gedrukt en is er gezegd: dit kan zo niet langer.”

Checkpoint in Terneuzen (© Gonzo media)
Checkpoint in Terneuzen (© Gonzo media)

Opnieuw een belangrijk vonnis in een grote coffeeshopzaak: het Hof Amsterdam maakte gisteren gehakt van het Openbaar Ministerie in het megaproces rond Checkpoint Terneuzen, de grootste coffeeshop uit de Nederlandse geschiedenis. In hoger beroep eiste het OM vorige maand nog achttien maanden celstraf tegen Checkpoint eigenaar Meddie Willemsen.

De Hoge Raad stuurde de Checkpoint zaak eerder terug naar het Hof in Amsterdam. Volgens de Amsterdamse rechter heeft het OM het recht op vervolging verspeeld, omdat Checkpoint zich altijd aan de gedoogregels heeft gehouden. Bovendien moet de overheid hebben geweten dat een flinke voorraad en de opslag daarvan bij de bedrijfsvoering van een coffeeshop hoort. Toch werd er nooit ingegrepen. Willemsen en elf personeelsleden van Checkpoint gaan nu vrijuit.

Het OM heeft altijd volgehouden dat Checkpoint een criminele organisatie was. Ook wat die -absurde- beschuldiging betreft, werd het OM niet-ontvankelijk verklaard. “Dan zou iedere coffeeshop een criminele organisatie zijn”, aldus het Hof. Een cruciaal vonnis, legde advocaat Tim Vis vanochtend uit in het Radio 1 programma ‘De Ochtend‘ van de NRCRV. Hieronder het transcript van het interview; klik hier om het te beluisteren.

Advocaten Sidney Smeets, Gerard Spong en Tim Vis (Foto: Nouchka Huijg)
Advocaten Sidney Smeets, Gerard Spong en Tim Vis (Foto: Nouchka Huijg)

Gerard Spong noemt het vonnis “een enorme opsteker voor de eigenaren van de Almeerse Blowboot”. In april bepaalde het Hof Leeuwarden dat de Blowboot zaak helemaal opnieuw moet. De rechtbank in Lelystad heeft nog geen zittingsdatum bekend gemaakt.

NCRV’s ‘De Ochtend’, donderdag 17 juli 2014:

Interviewer: “Waarom is dit nou zo’n belangrijke uitspraak?”
Tim Vis: “Dit is een belangrijke uitspraak omdat het eigenlijk een voortzetting is van een heel belangrijke uitspraak van het Hof Den Haag van twee weken geleden en ook van een aantal uitspraken van verschillende lagere rechters van de afgelopen twee jaar. En waarom het zo belangrijk is, is dat in wezen het Openbaar Ministerie wordt gezegd dat zij niet mogen optreden, niet mogen opsporen naar coffeeshops die zich verder heel goed aan de regels houden. En dat heeft in Den Haag tot een niet ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie geleid, daar ging het om drie coffeeshops. En gisteren heeft dat, na een terugwijzing door de Hoge Raad, in Amsterdam ook betekent dat voor wat betreft de coffeeshop Checkpoint in Terneuzen ook dat daar voor een heel groot deel het Openbaar Ministerie niet ontvankelijk is verklaard en dat voor het overige de coffeeshops geen straf krijgen.”
Interviewer: “Maar waarom worden die coffeeshops überhaupt vervolgd dan?”
Vis: “Ja, dat mag Joost weten. Iedereen weet namelijk dat coffeeshops meer dan 500 gram softdrugs per dag verkopen. Er mag in de winkel niet meer dan 500 gram zijn en dus moet het ergens anders vandaan komen. Nou, wil je een beetje goede controle houden op de kwaliteit van de softdrugs die je aanbiedt in je coffeeshop, dan is het dus volstrekt noodzakelijk om -net als de Albert Heijn dat doet met melk- softdrugs in een soort magazijn, in een stash, aan te houden om dat tussentijds aan te kunnen vullen. Nou, dat weet iedereen. Dat weet de wijkagent, dat weet de politie, dat weet de gemeente en dat weet ook het Openbaar Ministerie. Dat is impliciet onderdeel van het gedoogbeleid en zo oordelen rechters dat ook. Maar het Openbaar Ministerie gaat toch wel eens een keer een kijkje nemen bij waar die coffeeshops die voorraad bewaren en zeggen dan: ja, hoor eens eventjes, dat mag niet, zoveel softdrugs. Terwijl ze dat jaren lang hebben gedoogd.”
Interviewer: “Is dit een stap dichter bij de legalisering van de inkoop van softdrugs door coffeeshops?”
Vis: “Nou, het is in ieder geval een heel groot signaal naar minister Opstelten om nu de oproep van de verschillende burgemeesters en recent van de Eerste Kamer heel serieus te nemen om om tafel te gaan zitten voor de toekomst van ons softdrugsbeleid. De rechter zegt gewoon: dit is hypocriet, dit soort vervolgingen.”
Interviewer: “Zegt de rechter dat ook letterlijk, uiten ze echt kritiek op het beleid van Opstelten?”
Vis: “In verschillende lagere uitspraken wordt dat wel zo gedaan en wordt echt door de rechter gezegd: het is nu aan de wetgever om hier een oplossing voor te bedenken. En rechters noemen het tweeslachtig, rechters noemen het hypocriet, rechters noemen het onuitlegbaar. Dus ja, dat is zeker wel een flinke steek naar de Nederlandse regering.”
Interviewer: “Denkt u dat het OM nu onmiddelijk stopt dan, met vervolgen van coffeeshops?”
Vis: “Dat weet ik niet, dat zou goed zijn, maar het Openbaar Ministerie is natuurlijk wat hardleers, dat hebben we de laatste vijf jaar ook gezien. Want er zijn veel meer rechters die dit soort uitspraken hebben al gewezen. Maar dit zijn nu hogere rechters. En of het van de ene op de andere dag stopt, dat durf ik niet te zeggen, maar het Openbaar Ministerie zou er zich zeker wat van moeten aantrekken.”
Interviewer: “Ze hebben natuurlijk een minister in hun nek hijgen die eigenlijk totaal iets anders vindt, minister Opstelten. Ik bedoel: ook allerlei burgemeesters trekken aan de bel voortdurend en hij blijft volhardend.”
Vis: “Hij blijft inderdaad volhardend en het is nu echt de tijd dat het parlement, zoals de Eerste Kamer dat ook al gedaan heeft, hem daar fiks op aanspreekt. Want minister Opstelten is niet alleen verantwoordelijk voor het beleid an sich, maar ook voor het vervolgingsbeleid van het Openbaar Ministerie. Daar draagt hij politieke verantwoordelijkheid voor. En het Openbaar Ministerie is nu door twee gerechtshoven -van de vier in Nederland- flink met de neus op de feiten gedrukt en is er gezegd: dit kan zo niet langer.”
Interviewer: “Kan het eigenlijk alleen via de politieke weg, dus via Den Haag of kunt u bijvoorbeeld ook een zaak tegen Opstelten aanspannen?”
Vis: “Kijk, ons voordeel is dat wij dit soort materie kunnen aankaarten op het moment dat het Openbaar Ministerie vervolgd en dat doen wij ook regelmatig. En nu hebben we inmiddels in de laatste twee en een half jaar gezien dat ongeveer acht gerechtelijke colleges in lagere aanleg en nu twee hoven hebben gezegd: wij gaan, in ieder geval voor het overgrote deel, mee met de verdediging, dit beleid kan zo niet langer door. En ja, uiteindelijk moet de rekening wel gepresenteerd worden in de Tweede Kamer. Want daar wordt het vervolgingsbeleid besproken en de verantwoordelijkheid ligt daar, bij de regering.”
Interviewer: “Heeft u het idee dat rechters daar ook anders in zijn gaan handelen, in de loop der jaren?”
Vis: “Misschien wel. Wij zien dat zeker in de laatste twee, drie jaar. Rechters daarvoor waren toch genegen om dit allemaal toch met argusogen te bekijken. En nu kijken rechters naar dit soort zaken en constateren zij: als er buiten het aanhouden van voorraad in wezen niets aan de hand is, dan geven we in ieder geval geen straf. Soms is de sanctie nog veel strenger. Maar we merken dat dat ook is gebeurd in zaken waarbij coffeeshophouders in het verleden gewoon nog vast hebben gezeten voor diezelfde feiten en dan heeft diezelfde rechter die hem heeft vast gezet uiteindelijk, nadat hij alles van de zaak weet, gezegd: ik had dat niet moeten doen, ik had geen straf moeten opleggen. Dus er is wel degelijk een ontwikkeling aan de gang. En gelukkig zijn rechters heel weldenkende mensen en die ontwikkeling zet zich voort.”
Interviewer: “Heeft u er een verklaring voor dat de minister er maar niet aan wil?”
Vis: “Nee. Het is wel heel zonde, want de VVD is in ieder geval op papier nog een liberale partij en dit is toch ongeveer wel het meest onliberale standpunt wat de VVD kan verkondigen. Iedereen is het er over eens, zowel mensen in het bestuur als mensen in de rechterlijke macht als andere juristen in het veld, dat dit beleid niet langer kan. Dit beleid is hypocriet en leunt op eigenlijk geen gedachte. En een verklaring voor waarom de VVD deze lijn hanteert, ja, waarschijnlijk is het gewoon omdat ‘crime fighten’ heel populair is. Maar we zien het in peilingen onder de Nederlandse bevolking: dit slikt de Nederlandse bevolking ook niet. Dus het electoraat pikt dit ook niet.”
Interviewer: “Hij is in die zin wel consequent, toch, Opstelten? Hij blijft ook in ieder geval het OM opdracht geven tot vervolging.”
Vis: “Ja, helaas zien we dat het Openbaar Ministerie er misschien zelfs het laatste jaar nog wel wat harder in gaat dan het daarvoor heeft gedaan. Maar wij hopen maar dat het een laatste stuiptrekking is en dat deze twee arresten van de twee hoven het Openbaar Ministerie nu echt met de neus op de feiten hebben gedrukt en dat het hierna over is.”
Interviewer: “U zegt nog net niet: ga toch boeven vangen.”
Vis: “Nou, daar komt het eigenlijk wel op neer. Dat zeggen ook de rechters eigenlijk: dit zijn ondernemers, geen boeven.”
Interviewer: “Want u hebt samen met Spong en Sidney Smeets ook een boek geschreven, ‘De hypocrisie van de achterdeur’, waarom houdt het u zelf zo bezig, deze materie?”
Vis: “Nou, het houdt ons zo bezig omdat het strafrecht vaak raakt aan maatschappelijke kwesties, maar dit is er wel echt eentje die heel relevant is. Wij kunnen dit zowel vakmatig -juridisch- als ook persoonlijk eigenlijk niet billijken. Het is zo onrechtvaardig dat tegen zo’n coffeeshophouder, die in wezen niets fout doet en doet waarvoor hij gevraagd is, in veel situaties door de gemeente en het Openbaar Ministerie en dat gewoon netjes doet, dat hij soms in hechtenis wordt genomen, dat er beslag wordt gelegd op al het inkomen van de coffeeshop en zijn naaste familieleden… Dat is eigenlijk niet meer voor te stellen.”
Interviewer: “Nee. Vandaar dat u zegt: dit is het failliet van het anti-wietbeleid van minister Opstelten. Dank voor de uitleg, advocaat Tim Vis.”

Interviewer: “Waarom is dit zo’n belangrijke uitspraak?”
Tim Vis: “Dit is een belangrijke uitspraak omdat het eigenlijk een voortzetting is van een heel belangrijke uitspraak van het Hof Den Haag van twee weken geleden en ook van een aantal uitspraken van verschillende lagere rechters van de afgelopen twee jaar. En waarom het zo belangrijk is, is dat in wezen het Openbaar Ministerie wordt gezegd dat zij niet mogen optreden, niet mogen opsporen naar coffeeshops die zich verder heel goed aan de regels houden. Dat heeft in Den Haag tot niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie geleid, daar ging het om drie coffeeshops. En gisteren heeft dat, na een terugwijzing door de Hoge Raad, in Amsterdam ook betekent dat voor wat betreft coffeeshop Checkpoint in Terneuzen ook daar het OM voor een heel groot deel niet-ontvankelijk is verklaard en dat voor het overige de coffeeshops geen straf krijgen.”

Checkpoint, Terneuzen (© Gonzo media)
Checkpoint, Terneuzen (© Gonzo media)

Interviewer: “Maar waarom worden die coffeeshops überhaupt vervolgd dan?”
Vis: “Ja, dat mag Joost weten… Iedereen weet namelijk dat coffeeshops meer dan 500 gram softdrugs per dag verkopen. Er mag in de winkel niet meer dan 500 gram zijn en dus moet het ergens anders vandaan komen. Wil je een beetje goede controle houden op de kwaliteit van de softdrugs die je aanbiedt in je coffeeshop, dan is het dus volstrekt noodzakelijk om -net als Albert Heijn dat doet met melk- softdrugs in een soort magazijn, een stash, aan te houden om dat tussentijds aan te kunnen vullen. Dat weet iedereen. Dat weet de wijkagent, dat weet de politie, dat weet de gemeente en dat weet ook het Openbaar Ministerie. Dat is impliciet onderdeel van het gedoogbeleid en zo oordelen rechters dat ook. Maar het Openbaar Ministerie gaat toch wel eens een kijkje nemen bij waar die coffeeshops die voorraad bewaren en zegt dan: hoor eens, dat mag niet, zoveel softdrugs. Terwijl ze dat jarenlang hebben gedoogd.”

Ivo Opstelten (VVD), minister van veiligheid en justitie (© Gonzo media)
Ivo Opstelten (VVD), minister van veiligheid en justitie (© Gonzo media)

Interviewer: “Is dit een stap dichter bij de legalisering van de inkoop van softdrugs door coffeeshops?”
Vis: “Het is in ieder geval een heel groot signaal naar minister Opstelten om nu de oproep van de verschillende burgemeesters en recent van de Eerste Kamer heel serieus te nemen om om tafel te gaan zitten voor de toekomst van ons softdrugsbeleid. De rechter zegt gewoon: dit is hypocriet, dit soort vervolgingen.”

Interviewer: “Zegt de rechter dat ook letterlijk, uiten ze echt kritiek op het beleid van Opstelten?”
Vis: “In verschillende lagere uitspraken wordt dat wel zo gedaan, wordt echt door de rechter gezegd: het is nu aan de wetgever om hier een oplossing voor te bedenken. En rechters noemen het tweeslachtig, hypocriet, onuitlegbaar… Dus ja, dat is zeker een flinke steek naar de Nederlandse regering.”

Interviewer: “Denkt u dat het OM nu onmiddelijk stopt met vervolgen van coffeeshops?”
Vis: “Dat weet ik niet. Dat zou goed zijn, maar het Openbaar Ministerie is natuurlijk wat hardleers, dat hebben we de laatste vijf jaar ook gezien. Want er zijn veel meer rechters die dit soort uitspraken al hebben gewezen. Maar dit zijn nu hogere rechters. Of het van de ene op de andere dag stopt durf ik niet te zeggen, maar het Openbaar Ministerie zou er zich zeker wat van moeten aantrekken.”

Ivo Op Stelten bezoekt de zesde Cannabis Bevrijdingsdag, Flevopark, Amsterdam, 15 juni 2014 (© Gonzo media)
Ivo Op Stelten bezoekt de zesde Cannabis Bevrijdingsdag, Flevopark, Amsterdam, 15 juni 2014 (© Gonzo media)

Interviewer: “Ze hebben natuurlijk een minister in hun nek hijgen die eigenlijk totaal iets anders vindt, minister Opstelten. Ik bedoel: ook allerlei burgemeesters trekken aan de bel voortdurend en hij blijft volhardend.”
Vis: “Hij blijft inderdaad volhardend en het is nu echt tijd dat het parlement, zoals de Eerste Kamer dat ook al gedaan heeft, hem daar fiks op aanspreekt. Want minister Opstelten is niet alleen verantwoordelijk voor het beleid an sich, maar ook voor het vervolgingsbeleid van het Openbaar Ministerie. Daar draagt hij politieke verantwoordelijkheid voor. En het Openbaar Ministerie is nu door twee gerechtshoven -van de vier in Nederland- flink met de neus op de feiten gedrukt en is er gezegd: dit kan zo niet langer.”

Interviewer: “Kan het eigenlijk alleen via de politieke weg, dus via Den Haag, of kunt u bijvoorbeeld ook een zaak tegen Opstelten aanspannen?”
Vis: “Ons voordeel is dat wij dit soort materie kunnen aankaarten op het moment dat het Openbaar Ministerie vervolgt en dat doen wij ook regelmatig. Nu hebben we inmiddels in de laatste twee en een half jaar gezien dat ongeveer acht gerechtelijke colleges in lagere aanleg en nu twee hoven hebben gezegd: wij gaan, in ieder geval voor het overgrote deel, mee met de verdediging; dit beleid kan zo niet langer door. En ja, uiteindelijk moet de rekening wel gepresenteerd worden in de Tweede Kamer. Want daar wordt het vervolgingsbeleid besproken en de verantwoordelijkheid ligt daar, bij de regering.”

Interviewer: “Heeft u het idee dat rechters daar ook anders in zijn gaan handelen, in de loop der jaren?”
Vis: “Misschien wel. Wij zien dat zeker in de laatste twee, drie jaar. Rechters waren daarvoor toch genegen om dit allemaal met argusogen te bekijken. Nu kijken rechters naar dit soort zaken en constateren ze: als er buiten het aanhouden van voorraad in wezen niets aan de hand is, dan geven we in ieder geval geen straf. Soms is de sanctie nog veel strenger. Maar we merken dat dat ook is gebeurd in zaken waarbij coffeeshophouders in het verleden gewoon nog vast hebben gezeten voor diezelfde feiten. Dan heeft dezelfde rechter die hem heeft vast gezet uiteindelijk, nadat hij alles van de zaak weet, gezegd: ik had dat niet moeten doen, ik had geen straf moeten opleggen. Dus er is wel degelijk een ontwikkeling aan de gang. En gelukkig zijn rechters heel weldenkende mensen en die ontwikkeling zet zich voort.”

Beeld: I Owe You Only Non-Aggression Community
Beeld: I Owe You Only Non-Aggression Community

Interviewer: “Heeft u er een verklaring voor dat de minister er maar niet aan wil?”
Vis: “Nee. Het is wel heel zonde, want de VVD is in ieder geval op papier nog een liberale partij. En dit is toch wel het meest onliberale standpunt wat de VVD kan verkondigen. Iedereen is het er over eens, zowel mensen in het bestuur als mensen in de rechterlijke macht als andere juristen in het veld, dat dit beleid niet langer kan. Dit beleid is hypocriet en leunt op eigenlijk geen gedachte. En een verklaring waarom de VVD deze lijn hanteert, ja, waarschijnlijk is het gewoon omdat ‘crime fighten‘ heel populair is. Maar we zien het in peilingen onder de Nederlandse bevolking: dit slikt de Nederlandse bevolking ook niet. Dus het electoraat pikt dit ook niet.”

Interviewer: “Hij is in die zin wel consequent, toch, Opstelten? Hij blijft ook in ieder geval het OM opdracht geven tot vervolging.”
Vis: “Ja, helaas zien we dat het Openbaar Ministerie er misschien zelfs het laatste jaar nog wel wat harder in gaat dan daarvoor. Maar wij hopen dat het een laatste stuiptrekking is en dat deze twee arresten van de twee hoven het Openbaar Ministerie nu echt met de neus op de feiten hebben gedrukt en dat het hierna over is.”

Beeld: VOC
Beeld: VOC

Interviewer: “U zegt nog net niet: ga toch boeven vangen.”
Vis: “Daar komt het wel op neer. Dat zeggen ook de rechters: dit zijn ondernemers, geen boeven.”

Interviewer: “U hebt samen met Spong en Sidney Smeets ook een boek geschreven, ‘De hypocrisie van de achterdeur‘, waarom houdt het u zo bezig, deze materie?”
Vis: “Het strafrecht raakt vaak aan maatschappelijke kwesties, maar dit is er wel echt eentje die heel relevant is. Wij kunnen dit zowel vakmatig, juridisch, als ook persoonlijk niet billijken. Het is zo onrechtvaardig dat tegen zo’n coffeeshophouder, die in wezen niets fout doet en doet waarvoor hij gevraagd is -in veel situaties door de gemeente en het Openbaar Ministerie- en dat gewoon netjes doet, dat hij soms in hechtenis wordt genomen, dat er beslag wordt gelegd op al het inkomen van de coffeeshop en zijn naaste familieleden… Dat is eigenlijk niet meer voor te stellen.”

Interviewer: “Nee. Vandaar dat u zegt: dit is het failliet van het anti-wietbeleid van minister Opstelten. Dank voor de uitleg, advocaat Tim Vis.”

HET VOC HEEFT UW STEUN NODIG
KLIK HIER EN HELP MEE

Dank u!

Comment (1)

  • Peter Cohen 21/08/2014 at 10:03 am Reply

    Goed he, zo’n advocaat die het allemaal door heeft. Wat een genot.

Leave Your Comment

Your email address will not be published.*