(gepubliceerd in het Eindhovens Dagblad, 20 november 2010, klik hier voor PDF)
Dat burgemeester Van Gijzel probeert om problemen rond coffeeshops aan te pakken, siert hem. Een verplichte ‘wietpas’ zal echter geen problemen oplossen.
door Derrick Bergman
Deze week werd bekend dat diverse steden grote bezwaren hebben tegen landelijke invoering van een ‘wietpas’ voor coffeeshops. De Bredase burgemeester Van der Velden verklaarde dat de cannabisverkoop nu verantwoord verloopt in zijn stad. Maar: “Straks is er minder controle, en dus meer overlast. Je gaat de kwaliteit van woonwijken onder druk zetten en dat moet je niet willen.” Het Amsterdamse gemeenteraadslid Peggy Burke noemde het pasjessysteem ‘een belachelijk idee met desastreuze gevolgen’. En Maastricht, aanvankelijk voorstander, heeft haar coffeeshopplan in de ijskast gezet.
Kijken we naar de Eindhovense coffeeshoppilot, dan valt op dat alle maatregelen zich richten op de voordeur van de coffeeshop. Bezoekers komen niet meer binnen zonder pasje en kunnen alleen elektronisch betalen. Voor ‘jeugdigen’ onder de 23 gaat de maximale verkoophoeveelheid omlaag. Met een registratiesysteem moet worden voorkomen dat mensen op één dag meerdere shops bezoeken. Wie denkt dat dit alles nodig is omdat de Eindhovense coffeeshops zoveel overlast veroorzaken, heeft het mis. Van overlast is geen sprake, benadrukte burgemeester Van Gijzel in een brief over de pilot aan de minister van Justitie van 15 juni: ‘De problematiek alhier is namelijk niet zoals in grenssteden de overlast ten gevolge van de exploitatie van coffeeshops, maar de ernstige criminaliteit die gepaard gaat met de hennepteelt’.
Het probleem zit dus niet bij de coffeeshops, maar bij de aanvoer: ‘de achterdeur’. En juist dat element is door de landelijke overheid taboe verklaard. Van Gijzel hanteert een riskante strategie. Door nu met een louter repressieve pilot te komen, hoopt hij in de toekomst toestemming te krijgen om het werkelijke probleem op te lossen door de teelt te reguleren. Als de gemeenteraad instemt met de pilot, zal de Eindhovense burger de prijs betalen voor deze strategie. Een verplichte wietpas zal leiden tot forse toename van cannabisverkoop in het illegale circuit: op straat, in woonhuizen en door drugsrunners. Het gaat daarbij niet alleen om buitenlandse bezoekers, maar ook om Nederlanders die er -terecht- niets voor voelen om zich te laten registeren of verplicht met pin te betalen. Dat hoeven ze immers ook niet als ze alcohol of tabak kopen.
Cannabisverkoop in het illegale circuit veroorzaakt niet alleen overlast. Wie zijn wiet bij een dealer koopt, krijgt doorgaans ook coke en heroïne aangeboden. Om deze vermenging tegen te gaan is het gedoogbeleid nu juist ontwikkeld. Van Gijzel zou de coffeeshops niet als vijand moeten zien, maar als bondgenoot. Het is een veeg teken dat de VCE (Verenigde Coffeeshops Eindhoven) al ruim twee jaar vergeefs probeert in gesprek te komen met de burgemeester. Dat het anders kan bewijst Maastricht, waar de coffeeshops een gerespecteerde gesprekspartner zijn van de gemeente. Constructief overleg resulteerde bijvoorbeeld in vrijwillige invoering van een 100% toegangscontrolesysteem door de coffeeshops.
Een wietpas is weinig meer dan symboolpolitiek, die contraproductief zal uitpakken. Dat blijkt ook uit een onderzoek van de Universiteit Tilburg naar het Maastrichtse coffeeshopplan ‘Limburg trekt z’n grens’. De onderzoekers concluderen dat ‘een belangrijk deel van de maatregelen kan leiden tot illegale parallelmarkten en een toename van de overlast’.
De auteur is publicist, woont in Eindhoven en is actief voor de Vereniging voor Opheffing van het Cannabisverbod (VOC).
Terug naar VOC in de pers