Met een uitstekend pleidooi voor legalisering van cannabis pareerde Job Cohen bij De Wereld Draait Door de kritiek van Balkenende op het Amsterdamse coffeeshopbeleid. “Het échte probleem zit niet aan de voordeur, maar aan de achterdeur.”

Het gebeurt zelden, maar soms worden er op televisie zinnige dingen gezegd over cannabis en coffeeshops. Dankzij Job Cohen was De Wereld Draait Door van 16 februari zo’n uitzondering. Messcherp verweerde Cohen zich tegen Balkenende’s aanval op zijn coffeeshopbeleid. Het afstandscriterium voor coffeeshops in de buurt van scholen kwam uitgebreid aan de orde, maar ook het selectief citeren van Balkenende, de Drooglegging en de noodzaak van regulering en legalisering van cannabis. Matthijs van Nieuwkerk toonde zich opmerkelijk reactionair, tafelheer Beau van Erven Dorens concludeerde: “250 meter, dat slaat toch helemaal nergens op?”

Een paar citaten (de hele uitzending is hier te bekijken):

Cohen: Waar het om gaat is dat je softdrugs moet vermijden voor jongeren. Daar ben ik het hartstikke mee eens. In het regeerakkoord hebben we gezegd: doe nou bij 250 meter rond scholen geen coffeeshops. Maar daar staat vervolgens ook bij, laatstelijk nog een keer bij de begrotingsbehandeling van justitie, van minister Hirsch Ballin, die zegt: hou je nou aan die 250 meter óf neem andere drempelverhogende maatregelen. Dat heb ik ook besproken in de gemeenteraad van Amsterdam, 45 leden. En 43 tegen twee -wij hebben twee leden van het CDA- zeggen: doe dat nou niet. Laat die coffeeshops nou, behalve op plaatsen waar het er echt ontzettend veel zijn. Dat is rond de Wallen, en daar gaan we er ook wat aan doen, en neem andere maatregelen.

Van Nieuwkerk, na het RTL Nieuws-fragment: Doe normaal, het lijkt wel of je op het schoolplein staat!
Cohen: Maar ja, houd je dan ook afspraken. Ik zei net al wat er in die begrotingsbehandeling staat, ik kan dat nog wel even voorlezen: ‘Afgesproken is dat alle gemeenten in 2011 een afstandscriterium van minimaal 250 meter met betrekking tot scholen hanteren, dan wel andere drempelverhogende maatregelen treffen.’ Dus ik zou zeggen: afspraak is afspraak. (…)

Van Nieuwkerk: Want wij zijn het toch wel eens, even voor de goede orde, even serieus nu ook: het ís toch een probleem, die coffeeshops bij die scholen?
Cohen: Nou, de vraag is of het een probleem is, die coffeeshops bij scholen. Ik heb onderzoek laten doen, uitvoerige interviews gehouden met docenten en scholieren, om hen te vragen: wat vinden jullie daar nou van? En zij zijn het er in grote meerderheid over eens. Ze weten precies hoe het zit: als je jonger bent dan 18, mag je niet die coffeeshops in. Ze merken ook dat dat streng gehandhaafd wordt. Ze weten aardig hoe het in elkaar zit. Wat ze wel zeggen, ook de docenten: geef meer voorlichting, ook aan ouders. Dat vinden ze belangrijk.  En ze zeggen: luister es, als ik nou écht aan drugs wil komen, dan laat ik mij toch niet weerhouden door die 250 meter van een school? Zelfs als ze geen fiets hebben.

Van Nieuwkerk: Maar u doet nu net of er geen enkele logica in dit plan zit en dat lijkt me toch ook een beetje overdreven, eerlijk gezegd.
Cohen: Ik vind dat er voor Amsterdam weinig logica in zit. Het enige wat ik er logisch aan vind is dat je zegt: zorg er nou zo goed mogelijk voor dat diegenen die jonger dan achttien zijn niet -of in elk geval heel moeilijk- aan softdrugs kunnen komen.
Van Nieuwkerk: Ja, maar nou even de Amsterdamse situatie, ook voor de kijkers buiten Amsterdam. Dit is goed te volgen: op het Leidseplein heb je de Bulldog, om het hoekje Barleus gymnasium. Ik zou me kunnen voorstellen dat als je een uurtje vrij bent of misschien heb je een pauze, dan loop je daar even heen, op je dooie akkertje. En als dat ding daar niet staat, loop je er niet heen.
Cohen: En dan loop je er heen en ga je naar binnen en dan kom je er niet binnen. En als je er binnen komt en ze denken dat je jonger dan 18 bent, vragen ze je legitimatiebewijs…

Van Nieuwkerk: Maar weet u dit nou wel heel zeker wat u nu zegt, bent u daar zelf gaan kijken?
Cohen: Dat is dus wat er uit het onderzoek komt dat ik gedaan heb. Ik herinner me ook nog heel goed een lerares van het Barleus die precies hetzelfde zegt: dáár zijn we niet zo benauwd voor. Waar ze wel benauwd voor zijn, dat is voor de hele alcoholkant. Ze zeggen ook: het is op dit ogenblik helemaal niet zo cool om met drugs om te gaan.
Van Nieuwkerk: Dus Balkenende overdrijft schromelijk?
Cohen: Hij heeft in die zin gelijk als hij zegt: je moet drugs proberen terug te dringen. Dat ben ik met hem eens en ik ben dus ook bezig dat te doen. Vandaar ook die interviews, om te kijken: wat moet je nou doen? Maar ga nou niet zeggen: we hebben die 250 meter afgesproken en dat is het enige middel om dat te doen. Ik denk dat dat voor Amsterdam niet de goede oplossing is voor het probleem dat ik met hem deel.

Van Nieuwkerk: Maar wat is dan wel de goede oplossing? Als u hem dat vertelt, dan zegt-ie misschien: Cohen, je hebt gelijk, sorry voor mijn rare woorden van doe normaal.
Cohen: In de eerste plaats die strenge controle die we doen, daar kan je nog wat meer aan doen, preventief optreden op een aantal punten…
Van Nieuwkerk: Maar wat is dat dan, preventief optreden?
Cohen: Dat is bijvoorbeeld er ook voor zorgen dat je in die coffeeshops je legitimatiebewijs moet laten zien. En nu ook al die coffeeshophouders strakker houden aan de regels die er zijn, dus bij overtreding snel sluiten. Doen we trouwens ook al, maar daar zou je nog eens verder naar kunnen kijken. En vervolgens ook voorlichting aan jongeren en aan de ouders. Dat zijn een aantal maatregelen die je kan nemen.

Van Erven Dorens: Nou, dat lijkt me veel beter dan die 250 meter. Ik heb vroeger behoorlijk mijn best gedaan om te blowen. Ik woonde in Haarlem en dan was ik best wel veel aan het blowen. En ik was echt naar Tahiti gereisd om mijn drugs te halen als dat nodig was, bij wijze van spreken. Wij gingen de hele stad door om dat ergens te scoren. 250 meter, dat slaat toch helemaal nergens op? Omdat je daar dan lopend naar toe kan komen? Het is… [maakt kierewiet-gebaar]

Van Nieuwkerk: Dat het nou helemaal nergens op slaat gaat me ook een beetje ver, eerlijk gezegd.
Cohen: Nee, maar ik vind dat daar niet ons grootste probleem zit met coffeeshops. Het échte probleem zit niet aan de voordeur, waar het hier over gaat, maar aan de achterdeur. Dat is verboden, zoals bekend en dat leidt dus tot ongelooflijk veel criminaliteit.
Van Nieuwkerk: Maar dit trompetje dat Balkenende nu blaast, is dat verkiezingstijd dan? Want u haalt er bijna uw schouders voor op, u zit niet eens gespannen in die stoel?
Cohen: Hij zegt: afspraak is afspraak. Ik heb natuurlijk ook nog wel te maken met een gemeenteraad, nou moet je niet net doen alsof…

Van Nieuwkerk: Maar wie is er nu de baas in Nederland?
Cohen: Nou, als het over de gemeentes gaat, dan hebben we een aparte regulering voor de gemeenteraad. Waar gaan wij dan over stemmen? Dat is allemaal voor de flauwekul, straks op 3 maart? Dat is omdat die gemeenteraad eigen bevoegdheden heeft en ook op een aantal punten kan zeggen hoe dat in elkaar zit. Het punt is -en daar heeft hij het begin van een punt- dat er een afspraak is gemaakt tussen het kabinet en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, die zeggen: 250 meter, dan wel andere maatregelen. En dat laatste, dat laat-ie effe weg. (…)

Van Nieuwkerk: De achterdeur…
Cohen: Dat vind ik het echte probleem. Het feit dat het verboden is om drugs naar die coffeeshops te brengen, dat leidt tot ontzettend veel criminaliteit. En dat doet mij dus altijd verschrikkelijk veel denken aan de Drooglegging in de Verenigde Staten, de jaren twintig van de vorige eeuw, alcohol verboden: enórme criminaliteit op dat punt.
Van Nieuwkerk: Opkomst Al Capone…
Cohen: Ja. Waar ik dus voor zou zijn, zeker ook ons land, met naar mijn gevoel een goede traditie, zeker ook als het over gezondheidsaspecten gaat op het gebied van softdrugs, dat wij veel meer reclame gaan maken in het buitenland, om te zeggen: laten we nou die hele softdrugs reguleren. Niet meer via de achterdeur, maar reguleren.

Van Nieuwkerk: Legaliseren ook?
Cohen: Dat mag ook, maar laten we nou beginnen met… ja, wat mij betreft kan dat. Dan kan je dus ook echt serieuze eisen stellen daaraan, dan kan je vergunningen geven, die je op een goede manier kunt handhaven. Dan zijn we ook van het gedogen af. Dat begrijp ik, ik vind dat ook heel lastig zoals dat hier gaat. Maar daar gebeurt dus niks aan. Vorig jaar hadden wij de zogenaamde Wiet-top, mooi woord, met allemaal burgemeesters, van alle mogelijke partijen, waaronder ook een aantal van het CDA. Wij waren het binnen een middag met elkaar eens: dát moet je doen. Dat hebben we voorgesteld aan het kabinet. Helaas, niks van gemerkt.

Van Nieuwkerk: Idioot, he. Heeft u eigenlijk geblowt vroeger? Beau is zo open om te zeggen: ik heb me suf geblowt.
Van Erven Dorens: Heb jij geblowt eigenlijk, Matthijs?
Van Nieuwkerk: Ik heb ook wel een beetje geblowt, ja.
Cohen: Afgezien van het feit dat ik daar geen mededelingen over kan doen: een beetje.
Van Nieuwkerk: Dank.

Zie ook: Niet Cohen, maar Balkenende moet tot de orde geroepen worden (door August de Loor)