Op 4 september verscheen het Intraval rapport ‘Coffeeshops, toeristen en lokale markt: evaluatie van het Besloten club- en het Ingezetenencriterium voor coffeeshops – Eindrapportage’. De conclusies van het 233 pagina’s tellende rapport: ‘de illegale cannabismarkt blijft groter dan voorheen en een deel van de toeristen en vooral jongere lokale gebruikers blijven via dealers hun hasj en wiet kopen’.
De verschijning kreeg opmerkelijk weinig aandacht in de media. ‘Drugstoeristen komen weer naar coffeeshops in zuiden van het land’, kopte het Eindhovens Dagblad. En de Belgische website Newsmonkey meldde ‘We hebben onze weg weer gevonden naar Hollandse coffeeshops’. De kortste samenvatting van het Intraval rapport gaf Tom Blickman van het Transnational Drug Institute (TNI), via Twitter: ‘Zinloze exercitie & meer jonge straatdealers’.
De slotconclusie van het rapport luidt als volgt:
7.5.5 Conclusie
De invoering van het Besloten club- en Ingezetenencriterium in de zuidelijke provincies heeft robuuste veranderingen op de legale en illegale lokale cannabismarkt teweeggebracht. Zowel de straatenquete als de cohortstudie tonen dit duidelijk aan en lokale experts en etnografische veldstudie ondersteunen de resultaten.
Direct na de invoering kelderde het marktaandeel van de coffeeshops en raakten deze zowel softdrugstoeristen als lokale klanten kwijt. Vooral de illegale straathandel (straatdealers, drugsrunners, 06-dealers) profiteerde. Een jaar later -het Besloten clubcriterium is inmiddels afgeschaft en de handhaving van het Ingezetenencriterium in een aantal gemeenten opgeschort- keren de klanten gaandeweg terug naar de coffeeshop en is de straathandel enigszins getemperd. Maar er is zeker geen sprake van volledig herstel. De illegale cannabismarkt blijft groter dan voorheen en een deel van de toeristen en vooral jongere lokale gebruikers blijven via dealers hun hasj en wiet kopen. Het snelle geld van de illegale handel heeft bovendien zijn weerslag gehad op de straatcultuur in de wijken.
De ‘beleidsreactie’ van minister Opstelten op het rapport (klik hier voor pdf) doet vermoeden dat hij het niet heeft gelezen. Citaat: ‘Het onderzoek ondersteunt het coffeeshopbeleid van dit kabinet ten aanzien van het bestrijden van het drugstoerisme en de daarmee gepaard gaande overlast. Het besluit om het Ingezetenencriterium te handhaven en het Besloten clubcriterium te beëindigen wordt met het onderzoek ook -achteraf- ondersteund.’
Tenzij het stimuleren van de illegale markt het beleidsdoel is, kan niemand die het rapport heeft gelezen met droge ogen beweren dat de bevindingen handhaving van het Ingezetenencriterium (buitenlanderverbod) ondersteunen.
Vandaag, twee dagen na deze beleidsreactie, publiceert de Volkskrant een artikel met de kop ‘De vraag zingt plosteling rond: is Opstelten nog wel geschikt?’ Over het ‘jihad-debat’ van afgelopen donderdag schrijft de krant: ‘Opstelten kwam plotseling niet meer weg met zijn vaste reeks beloften da hij de zaken zeer ernstig neemt en dat hij onmiddellijk tot een daadkrachtige aanpak zal overgaan. Niet voor niets oogstte Pechtold donderdag meteen bijval vanuit alle hoeken van de Kamer op zijn Twitterbericht dat hij ‘respect’ heeft voor zijn collega’s ‘die dagelijks moeten proberen Opstelten tot heldere antwoorden te bewegen’.
