Afgelopen weekend publiceerde NRC/Handelsblad een paginagroot artikel van de Belgische journalist en cannabisliefhebber Karel Michiels: ‘Geef deze Belg zijn jointje in Amsterdam of Tilburg terug!’

(NRC/Handelsblad, katern Opinie & Debat, 15 & 16 januari 2011)

Geef deze Belg zijn jointje in Amsterdam of Tilburg terug!

door Karel Michiels, freelance journalist

Nederland gold voor een Belg als ik altijd als een gidsland. Dankzij de media, Provo, kunst en cultuur én het liberale softdrugsbeleid. Minister Opstelten wil daar nu van af. Dus ook van mij: de toerist die Amsterdam bezoekt, van concerten houdt en van chillen met een jointje.

Nederland is voor mij en tal van mijn generatiegenoten altijd al een gidsland geweest. Ik vind het vreemd dat er nu wat lacherig wordt gedaan over die voortrekkersrol in de tweede helft van de twintigste eeuw. Nergens in de wereld werden openheid en tolerantie zo harmonieus verweven met wetten en regels. Nergens waren de media zo kritisch en verrijkend. Op weinig plaatsen was het leven zo mooi en hoopgevend als in Nederland. En dan heb ik het dus niet over het misplaatste heimwee naar de knusse jaren 50, die nooit bestaan hebben. De Kabouters, de Provo’s, de hippies: ze hebben de fundamenten gelegd van de nieuwe, geëmancipeerde maatschappij, waar autoriteit geen vrijbrief meer is voor machtsmisbruik en corruptie. Waar spel, kunst en cultuur even hoog worden ingeschat als economische belangen. Waar elk individu dezelfde kansen krijgt om zich te ontplooien. Ja, lach maar. Dat was wat Nederland uitstraalde in de jaren 60, 70 en 80, toen de door velen nu zo verachte ‘linkse kerk’ de culturele lakens uitdeelde. Nederland was een baken van hoop in tijden van (koude) oorlog en propaganda-apparaat.

Ik besef intussen dat het een progressieve minderheid was die in die tijd ons beeld van Nederland bepaalde. De zwijgende meerderheid keek wel naar Op losse groeven, maar niet naar Van Kooten & De Bie. Ze lazen niet, zoals wij, NRC Handelsblad of de Volkskrant, maar Privé en De Telegraaf. Ik ben zelf een overtuigde democraat, dus als die meerderheid op een bepaald moment besluit dat ze haar stem wil laten horen, heb ik daar alle respect voor. Dat is in Nederland ook gebeurd in het voorbije decennium, toen eerst Pim Fortuyn en later Geert Wilders met succes inspeelden op de (ingebeelde) angsten en (reële) klachten van de bevolking. Jammer dat Volkert van der G. Fortuyn beschouwde als een gevaar voor zijn linkse utopie, en in hem geen medestander herkende. In tegenstelling tot Wilders was Fortuyn geen rechtse islamofoob, maar een echte vrijdenker. Softdrugs mochten wat hem betrof meteen gelegaliseerd worden. Ik denk niet dat VVD en CDA zich zo makkelijk in een coalitie met hem hadden laten duwen, in tegenstelling wellicht tot de linkse partijen.

Wist u trouwens dat de Belgische VVD, de Open VLD (Vlaamse Liberalen en Democraten) vroeger PVV heette, de Partij voor Vrijheid en Vooruitgang? De Nederlandse liberalen lijken geen van beide idealen nog hoog in het vaandel te dragen.

Hoe is anders de drammerige fixatie te verklaren op de regulering van de coffeeshops? Ik beschouw Ivo Opstelten, de minister van Veiligheid en Justitie, als een intelligente man, en een ervaren burgemeester. Hij weet na al die jaren best dat de overlast in en om de coffeeshops alleen maar veroorzaakt wordt door het illegale karakter van de handel. Ik heb het een paar jaar geleden al voorspeld: de Nederlandse overheid zal de situatie zodanig uit de hand laten lopen dat er doden vallen, en ze het perfecte excuus heeft om het gedoogbeleid voor softdrugs af te bouwen. Daar zaten conservatieve politici als Opstelten natuurlijk al jaren op te azen. Doordat Wilders hen gedoogt, kunnen ze nu eindelijk een einde maken aan dat eeuwige gedogen in de maatschappij, dat waarschijnlijk toch ook weer een ‘hobby van de linkse kerk’ genoemd zal worden.

Welk beeld hebben die conservatieve politici eigenlijk van iemand die cannabis consumeert? Ik ben er zeker van dat ze in mij geen softdruggebruiker zouden vermoeden als we elkaar op straat zouden tegenkomen. En die kans is niet onbestaand. Wij, mijn vrouw en ik, komen namelijk graag en vaak naar Nederland. We gaan er naar concerten en theatervoorstellingen kijken. We kopen er de kleren die we bij ons niet vinden, zowat alle kleren die we dragen zeg maar. We halen lekkers bij Albert Heijn, een supermarkt die alle Belgische supermarkten moeiteloos in de schaduw stelt. We maken er wandelingen langs de stranden en door oude stadjes. We logeren in mooie hotels (vaak met een Flair-bon!) en eten in bijzondere restaurants. Onze favoriete steden zijn Amsterdam, Maastricht en Tilburg. Niet omdat daar coffeeshops zijn, maar omdat we er graag vertoeven.

Ik heb even berekend hoeveel geld wij de laatste keer in Amsterdam hebben uitgegeven. Het concert van Afrocubism in de Melkweg was gratis, omdat ik een verslag maakte voor een Belgische krant. Kent u dat, Afrocubism? Een samenwerking van Cubaanse en Malinese muzikanten. Helemaal uitverkocht, met mensen van alle kleuren. Een hoogmis van de multiculturele samenleving, zeg maar (als we dat woord nog mogen gebruiken).

Driesterrenhotel nabij het Vondelpark: 129 euro. Indische rijsttafel voor twee in de buurt van het Leidseplein (zonder wijn, ik drink geen alcohol): 68 euro. Lunch in een biologische snackbar in de 9 Straatjes: 27,50 euro. Taart met thee in La Place (V&D): 19 euro. Inkopen Albert Heijn: 54,56 euro. Totaal: 298,06 euro. Plus drie keer tien euro in drie verschillende coffeeshops. Andere toeristen stappen een café of brasserie binnen, wij een coffeeshop. Ik heb daarbij nog nooit overlast veroorzaakt en ook niet gezien, in Amsterdam noch in enige andere stad. Waarom moet ik, een normale, gezonde vijftiger met een lieve vrouw en een goede baan, het nu plots ontgelden? Waarom laat u ook mij niet gewoon een pasje kopen en rustig mijn jointje roken? Waarom hangt u na al die jaren nog zo’n duivels beeld op van softdrugs, geïnspireerd door een krankzinnige Amerikaanse drugtsaar, Harry J. Anslinger, uit de jaren dertig? Terwijl andere landen stilaan beseffen dat het Nederlandse gedoogbeleid nog zo slecht niet is, besluiten ze net daar om de klok weer terug te draaien. Terwijl miljoenen volwassenen over de hele wereld zonder problemen elke dag cannabis gebruiken, proberen ze die mensen net daar weer in het verdomhoekje te duwen.

Ik vraag mij trouwens af of de Nederlandse regering dan echt geen andere prioriteiten heeft. Alsof het land plots één groot maffiaparadijs zou zijn. De vastberadenheid kan mij alleen maar doen besluiten dat het hier om een persoonlijke aversie gaat van de minister, waarvoor hij nu eindelijk de nodige ‘gedogende’ medestanders heeft gevonden. Waarmee hij ook het beeld van de Nederlander als gewiekste handelaar tenietdoet, anders zou hij ons, de buitenlanders, niet zo drastisch willen weren uit de coffeeshops.

Ik schat dat wij met z’n tweeën jaarlijks een kleine duizend euro uitgeven in Nederland, als het niet meer is, waarvan het verbruik in de coffeeshops dus maar een heel klein deel uitmaakt. De gratis vouchers van Holland Casino die ons in de hotels steevast worden toegeschoven, heben wij nog nooit gebruikt. Wij zijn geen gokkers, geen drinkers en ook geen society people. Ik zou met mijn zware bergschoenen niet eens binnen mogen in Holland Casino. Maar ik begrijp dat die gokkers de staat meer opbrengen, terwijl het geld van de coffeeshops toch maar verdampt in het zwarte circuit (zoals de wetgever het zelf gewild heeft).

Ik kan alleen maar hopen dat het aangekondigde coffeeshopbeleid geen voorbode is van een veel ruimere reactionaire beweging. Ik heb in Nederland altijd heerlijke tijden beleefd, veel kunst en cultuur opgesnoven, de verstandigste en meest openhartige mensen van de wereld ontmoet. Nu begint Nederland steeds meer te lijken op Vlaanderen: een in zichzelf gekeerd en op zichzelf gericht landje, met een angstige, deels racistische bevolking die niet weet om te gaan met dromen, idealen en gebruiken van de nieuwe tijd. Tja, dan kan ik voortaan even goed thuisblijven natuurlijk.
—
Dit artikel zal ook verschijnen in het cannabisblad Highlife.